Trong chiến lược phát triển bền vững và quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh hơn, một trong những yếu tố quan trọng là xây dựng chuỗi cung ứng xanh. Với các doanh nghiệp, việc “xanh hóa” chuỗi cung ứng được xem như một phần trong chiến lược đầu tư xanh, giúp doanh nghiệp sử dụng hiệu quả nguồn lực sinh thái tự nhiên, thân thiện với môi trường, từ đó nâng cao khả năng cạnh tranh và hiệu quả kinh doanh.
Nội dung bài viết
Khái niệm về Logistics xanh
Thuật ngữ “Logistics xanh” được định nghĩa là các chiến lược và cách tiếp cận quản lý chuỗi cung ứng nhằm giảm năng lượng và tác động môi trường của việc phân phối hàng hóa, trong đó tập trung vào quản lý chất thải, xử lý vật liệu, đóng gói và vận chuyển.
Mục đích cơ bản của việc thực hiện Logistics xanh là phát triển, duy trì môi trường không khí sạch với hiệu quả tích cực của việc cân bằng cách sử dụng năng lượng. Tập trung vào việc giảm lượng khí thải carbon trên toàn bộ chuỗi cung ứng, giảm việc sử dụng năng lượng không tái tạo (dầu đốt, than và khí đốt), ít phá rừng, giảm lãng phí và nâng cao hiệu quả, bảo tồn tài nguyên thiên nhiên, giảm – tái sử dụng – tái chế, thúc đẩy sử dụng tài nguyên sạch, bền vững.
Logistics xanh có thể được ứng dụng trong các công ty qua các quy trình mua hàng, quy trình sản xuất, quản lý kho, quản lý vận tải và EMS:
- Quy trình mua hàng: Khía cạnh này bao gồm việc cải tiến các cơ sở thương mại bằng cách áp dụng công nghệ thông tin trong giao thương với doanh nghiệp (B2B) và sử dụng thương mại điện tử hoặc internet. Điều này có nghĩa là giảm giấy tờ và tài liệu. Chấp nhận mua hàng bền vững có thể giúp giảm lãng phí, tiết kiệm chi phí, nâng cao khả năng cạnh tranh và xây dựng danh tiếng của một công ty.
- Quy trình sản xuất: Các công ty cần đào tạo nhân viên trong bộ phận Logistics để cung cấp kiến thức về việc giảm sử dụng năng lượng. Chất lượng sản xuất phải được giữ nguyên; chất thải sản xuất nên được giảm trong khi làm sản xuất hàng hóa; nước nên được tái sử dụng càng nhiều càng tốt và khí độc hại phải được giảm tối đa.
- Quy trình quản lý kho: Khía cạnh này bao gồm các hoạt động như chuyển sản phẩm vào kho, đóng gói tái chế, vận chuyển hàng hóa trong kho. Các công ty cần giảm việc sử dụng xe nâng cùng với giảm xử lý kép để tối ưu năng lượng và nhiên liệu.
- Quá trình vận chuyển: Quá trình phân phối bao gồm nhiều phương thức: vận chuyển đường bộ, qua đường sắt, bằng đường hàng không hoặc qua các phương tiện giao thông đường thủy. Các công ty có thể chọn phương tiện thân thiện với môi trường như đường sắt hoặc ít sử dụng phương tiện giao thông đường bộ để phân phối hàng hóa.
- Hệ thống quản lý môi trường (EMS): Hai tiêu chuẩn chính ISO 14001: 2004 và ISO 14004: 2004 cung cấp các yêu cầu và chỉ dẫn cho hệ thống EMS. Các công ty có thể giảm lượng khí thải carbon bằng cách thực hiện EMS trong toàn bộ chuỗi cung ứng. Các hoạt động bao gồm ghi nhãn, đánh giá hiệu suất, phân tích vòng đời…
Diễn đàn Kinh tế Thế giới (2009) cho rằng trách nhiệm hợp tác để ‘xanh hóa’ chuỗi cung ứng thuộc về ba nhóm: các nhà cung cấp dịch vụ Logistics và vận tải; người gửi hàng và người mua với tư cách là người nhận các dịch vụ đó; các nhà hoạch định chính sách của chính phủ và phi chính phủ.
5 giải pháp hướng tới xanh hoá kho bãi
1. Tự động hóa giải pháp kho bãi và quy trình quản lý
Các kho bãi đang chuyển sang sử dụng công nghệ và tự động hóa để thực hiện một số công việc không cần con người trong bối cảnh lao động trong kho ngày càng khó tìm và đại dịch vẫn tiếp diễn. Các doanh nghiệp sử dụng hệ thống quản lý kho hàng (WMS). Hệ thống này có khả năng kết nối các cửa hàng và trung tâm phân phối với các kho hàng, cũng như phối hợp vận chuyển hàng hải và vận chuyển nội địa. WMS cho phép các công ty duy trì kiểm soát hàng tồn kho và phát hiện ra các lĩnh vực cần cải thiện.
Ngoài ra công ty cũng cần kết hợp tốt các giải pháp tự động khác bao gồm công nghệ chọn đơn hàng (công nghệ lấy hàng, công nghệ thoại, hệ thống phân loại, v.v.), mã vạch, nhận dạng tần số vô tuyến (RFID), hệ thống lưu trữ và truy xuất tự động (ASRS) để đạt được một hệ thống kho bãi bền vững.
Bằng cách tự động hóa các quy trình sử dụng nhiều lao động, các công ty có thể đạt được lợi ích bền vững về tài chính và quản lý kinh doanh trong thời gian dài vì khả năng hiển thị hàng tồn kho được cải thiện có thể làm tăng độ chính xác của sản phẩm và thậm chí ảnh hưởng đến sự hài lòng của khách hàng.
Tự động hóa kho hàng nói chung có thể giúp giảm thiểu tai nạn, tăng hiệu quả và cải thiện tính bền vững. Tự động hóa các bãi phân phối, sử dụng xe điện để vận chuyển hàng hóa bên ngoài kho bãi nhằm tăng hiệu quả và ít khí thải hơn.
Ứng dụng Logistics xanh trong việc sử dụng phương tiện vận tải tiết kiệm nhiên liệu, ưu tiên sử dụng nhiên liệu sạch. Lập kế hoạch mạng lưới vận chuyển hàng hóa, bố trí trung tâm phân phối và lựa chọn tuyến đường giao thông hợp lý sao cho xe đầy hàng ở hai chiều vận chuyển, vận chuyển đối lưu sẽ giúp giảm chi phí. Lập lịch cuộc hẹn cập bến cũng đã giúp giảm bớt lưu lượng truy cập, giảm thời gian nhàn rỗi và tăng hiệu quả bên ngoài kho hàng.
Ví dụ, các công ty chuyển sang công nghệ mã vạch và RFID (công nghệ nhận dạng đối tượng bằng tần số vô tuyến) chắc chắn sẽ thấy lượng tiêu thụ giấy giảm khi họ áp dụng phương pháp kỹ thuật số phần lớn, do đó góp phần vào sự bền vững của môi trường trong quá trình thực hiện.
Bên cạnh đó, việc truy xuất nguồn gốc cũng có thể được giải quyết tốt hơn với các hệ thống kho bãi tự động. Trong trường hợp thu hồi sản phẩm, WMS sẽ có thể cung cấp cho các công ty thông tin chi tiết cần thiết để thu hồi hiệu quả. Giá trị bền vững đạt được khi các công ty thấy ít lãng phí hơn về nguồn lực, thời gian và năng lượng cần thiết để truy tìm và thu hồi sản phẩm.
2. Tăng hiệu quả sử dụng năng lượng trong kho bãi
Các giải pháp lưu kho tự động có thể giúp tiết kiệm năng lượng đáng kể vì chúng có thể hoạt động trong cả bóng tối và trong môi trường không được sưởi ấm. Điều này hoàn toàn trái ngược với các thiết bị kho thông thường có mức tiêu thụ năng lượng cao và chi phí vận hành cao.
Đối với việc thực hiện các biện pháp sử dụng kho bãi tiết kiệm năng lượng hàng ngày, có thể tiết kiệm hơn 20% chi phí. Các công ty áp dụng thực hành kho bãi xanh sau đó có thể hướng tới việc xây dựng một doanh nghiệp bền vững về tài chính và môi trường.
Các kho bãi có thể chuyển sang sử dụng đèn LED trong nhà kho thông qua chương trình Essentials giúp tiết kiệm tiền và giảm lượng khí thải. Ngoài ra có thể áp dụng Hệ thống điều khiển HVAC giúp kiểm soát nhiệt độ, độ ẩm và chất lượng không khí trong không gian trong nhà kho. Qua đó, các tòa nhà được cách nhiệt tốt có thể giảm tiêu thụ năng lượng.
Ưu tiên sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo bao gồm gió và năng lượng mặt trời.Theo trang web Prologis, khoảng “15% tổng ngân sách hoạt động của kho bãi dành cho chi phí năng lượng”. Do vậy, nhiều công ty thích các nhà kho và trung tâm phân phối sử dụng năng lượng mặt trời vì chúng giúp họ tiết kiệm tiền và đưa các công ty đến gần hơn với các mục tiêu về môi trường, xã hội và quản trị (ESG).
3. Tối ưu hóa thiết kế kho bãi
Việc lập kế hoạch bố trí nhà kho một cách cẩn thận không chỉ là yếu tố quan trọng đối với các công ty để tối đa hóa hiệu quả quy trình làm việc và loại bỏ các bước không cần thiết trong quy trình lưu kho mà còn giúp đảm bảo rằng nhà kho có thể tích hợp các chức năng mới dễ dàng trong tương lai.
Các công ty nên đặt mục tiêu tối đa hóa không gian hình khối của họ – chiều dài, chiều rộng và chiều cao – để tối ưu hóa hoàn toàn kho hàng cho việc xử lý vật liệu hiệu quả, quy trình chọn và lưu trữ đơn đặt hàng, điều chỉnh sự di chuyển của nhân viên và xử lý thiết bị như Xe có hướng dẫn tự động (AGV) .
Việc sử dụng không hiệu quả không gian nhà kho có thể dẫn đến dư thừa tiện ích, chi phí lao động không cần thiết và hiệu suất sử dụng tài sản thấp hơn.
Khi xây dựng bố trí, các công ty cần thu thập dữ liệu hoạt động về thông lượng cơ sở thực tế, thông tin về yêu cầu cấu trúc nhà kho như tải và độ phẳng, dữ liệu chính xác về độ phẳng của sàn và thậm chí cả thông tin thời tiết vì nó liên quan đến tác động có thể đến độ bền của cấu trúc nhà kho. Bằng cách kết hợp các yếu tố này vào thiết kế nhà kho, các công ty có thể đạt được hiệu quả sử dụng năng lượng và tăng năng suất.
Các nhà kho nên xây dựng đạt chuẩn chứng nhận LEED (chứng nhận công trình xanh do Hội đồng Công trình xanh Hoa Kỳ phát triển): sử dụng năng lượng ít hơn 25%, có lượng khí thải CO2 thấp hơn 34% và tiêu thụ ít hơn 11% lượng nước.
4. Tối ưu vị trí xây dựng kho bãi
Các kho hàng có xu hướng xây dựng càng gần các cảng chính, đường xá, sân bay và khách hàng của họ để giảm thiểu quá trình vận chuyển giữa mỗi bước trong quy trình phân phối. Theo một nghiên cứu của DHL, một nhà kho có vị trí chiến lược cho phép công ty chuyển từ vận tải hàng không sang đường bộ, dẫn đến lượng khí thải CO2 thấp hơn 50% trong khu vực đó, “do các luồng bổ sung được tối ưu hóa và hợp nhất cũng như thời gian giao hàng chặng cuối ngắn hơn”.
5. Sử dụng bao bì xanh
Gần đây, với sự phát triển hiện đại của những giải pháp đóng gói và vận chuyển bền vững, các doanh nghiệp không có lý do gì để không xem xét đến xu hướng này. Nỗ lực giảm tác động đến môi trường không chỉ làm giảm chi phí mà còn gây ấn tượng với người tiêu dùng trong xã hội lấy sinh thái làm trung tâm ngày nay. Công nghệ đã tạo ra nhiều loại vật liệu đóng gói bền vững, giúp doanh nghiệp ở bất cứ ngành nghề nào cũng có thể giảm lượng khí thải carbon và tác động đến môi trường.
Để giảm thiểu chất thải, nhiều công ty theo đuổi xu hướng Logistics xanh bằng cách chuyển sang sử dụng bao bì làm từ vật liệu tái chế hoặc dễ phân hủy, thân thiện với môi trường. Các nhà kho có thể giảm đáng kể chất thải do chúng tạo ra bằng cách tái sử dụng các pallet và thùng chứa, đồng thời tái chế tất cả các vật liệu thích hợp như bìa cứng và kim loại.
Đóng gói bền vững là việc làm vì môi trường, nhưng doanh nghiệp cũng nên cân nhắc về khía cạnh kinh tế và xã hội. Ví dụ, bao bì có nguồn gốc thực vật có vẻ như là lựa chọn khả thi. Nhưng sử dụng quá nhiều sẽ làm xóa sổ các khu rừng nhiệt đới quý hiếm để làm đất trồng nguyên liệu.
IKEA đang thực hiện phương châm “giảm thiểu, tái sử dụng, tái chế” với mục tiêu là xanh hoá 100% vào năm 2030. Malin Nordin, giám đốc phát triển bền vững của IKEA cho biết, công ty này cam kết thiết kế tất cả các sản phẩm theo hướng bền vững, thiết kế, tiêu chuẩn hóa, và sử dụng sản phẩm tái chế trong toàn bộ chuỗi cung ứng.
Lời kết
“Xanh hóa” logistics sẽ giúp giảm phát thải khí CO2, giảm thiểu những tác động của logistics đối với môi trường, từ đó góp phần xây dựng môi trường bền vững. Đây cũng là điều mà toàn thế giới, trong đó có Việt Nam đang tích cực chung tay thực hiện. Để phát triển logistics xanh thì cần phải tiến hành xanh hóa các hoạt động logistics, trong đó có hoạt động kho bãi – đây là hoạt động gây ô nhiễm không khí sau hoạt động vận tải, chính vì vậy việc xanh hóa kho tàng bến bãi có vai trò rất quan trọng.
Trên đây là những giải pháp hướng đến xanh hoá kho bãi. Để tìm hiểu thêm về các xu hướng phát triển bền vững, mời quý vị và bạn đọc tham khảo thêm tại những bài viết dưới đây:
Xu hướng phát triển bền vững nhờ sử dụng năng lượng tái tạo
5 giải pháp phát triển bền vững gắn liền với kinh tế xanh
Sinh viên thực hiện: Nguyễn Thuỳ Linh
MSV: 18040941
Khóa: QH-2019-E KTQT-NN
