Trong bối cảnh hiện nay, khi cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và làn sóng số hóa đang đưa mọi ngành công nghiệp vào một kỷ nguyên mới, lĩnh vực logistics không nằm ngoại lệ. Với sự gia tăng về quy mô và phức tạp của chuỗi cung ứng, các doanh nghiệp đang tìm kiếm những giải pháp hiệu quả để tối ưu hóa quá trình vận chuyển và quản lý hàng hóa của mình. Trong ngữ cảnh này, e -logistics nổi lên như một xu hướng quan trọng, hứa hẹn mang lại sự hiệu quả và linh hoạt cho ngành logistics.

Hiện nay, các doanh nghiệp không chỉ chú trọng vào việc nâng cao chất lượng sản phẩm mà còn tập trung vào quy trình vận chuyển và quản lý hàng hóa. Điều này đã thúc đẩy sự phát triển của e-logistics, nơi mà các công nghệ hiện đại được tích hợp để tối ưu hóa chuỗi cung ứng. E-logistics không chỉ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí mà còn tăng cường sự chính xác  trong hoạt động hàng ngày. Bài viết sẽ  đưa ra cái nhìn toàn diện về lợi ích và thách thức của e-logistics, giúp bạn hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của ngành này trong ngữ cảnh thời đại số hóa.

 E-logistics là gì ?

1.Khái niệm E-logistics

E-logistics (Logistics điện tử) là việc quản lý dòng chảy hàng hóa và dịch vụ của một tổ chức trên nền tảng trực tuyến (trang Web, Trang Thương mại điện tử,…). E-logistics được ứng dụng công nghệ thông tin và thúc đẩy sự thích nghi của các hệ thống logistics truyền thống cho hoạt động trực tuyến. E logistics là một hoạt động thiết yếu đối với các doanh nghiệp kinh doanh trực tuyến, với nhiều đặc điểm triển khai và quy trình cụ thể để thật sự hưởng lợi từ sự bùng nổ của cách mạng công nghiệp 4.0, tránh tổn thất do quản lý không tối ưu.

E-logistics có thể được chia thành hai loại chính:

• E-logistics doanh nghiệp (B2B): Áp dụng công nghệ số trong các hoạt động logistics giữa các doanh nghiệp với nhau.
• E-logistics doanh nghiệp với người tiêu dùng (B2C): Áp dụng công nghệ số trong các hoạt động logistics giữa các doanh nghiệp với người tiêu dùng

2. Lợi ích khi sử dụng dịch vụ E-logistics

E-logistics đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của logistics trong thời kỳ số hóa. Cụ thể, e-logistics mang lại những lợi ích sau:

1.Tăng cường hiệu quả hoạt động

E-logistics giúp tự động hóa các quy trình logistics, từ đặt hàng, thanh toán, vận chuyển, giao nhận đến chăm sóc khách hàng. Điều này giúp giảm thiểu sai sót, tăng năng suất lao động và giảm chi phí.

Ví dụ, ứng dụng e-logistics vào quy trình đặt hàng giúp doanh nghiệp giảm thiểu sai sót trong việc nhập liệu, xử lý đơn hàng và giao hàng. Ứng dụng e-logistics vào quy trình vận chuyển giúp doanh nghiệp tối ưu hóa mạng lưới vận tải, giảm chi phí và thời gian vận chuyển.

2. Cải thiện trải nghiệm khách hàng

E-logistics giúp cung cấp thông tin vận chuyển chính xác, theo dõi đơn hàng dễ dàng và linh hoạt hơn. Điều này giúp khách hàng yên tâm hơn khi mua hàng trực tuyến và hài lòng hơn với dịch vụ của doanh nghiệp.

Ví dụ, ứng dụng e-logistics vào việc theo dõi đơn hàng giúp khách hàng biết được trạng thái đơn hàng của mình ở đâu, khi nào sẽ được giao. Ứng dụng e-logistics vào việc giao hàng theo yêu cầu giúp khách hàng chủ động hơn trong việc nhận hàng.

3.Mở rộng thị trường

E-logistics giúp doanh nghiệp tiếp cận với nhiều khách hàng hơn, kể cả ở những khu vực xa xôi. Điều này giúp doanh nghiệp mở rộng thị trường và tăng doanh thu.

Ví dụ, ứng dụng e-logistics vào việc vận chuyển hàng hóa đến các khu vực xa xôi giúp doanh nghiệp tiếp cận được với nhiều khách hàng hơn. Ứng dụng e-logistics vào việc giao hàng tận nơi giúp doanh nghiệp phục vụ được cả những khách hàng ở vùng sâu, vùng xa.

4.Tính linh hoạt và tích hợp

E-logistics mang lại tính linh hoạt cao thông qua việc tích hợp nền tảng công nghệ để quản lý các quy trình vận chuyển và chuỗi cung ứng. Các hệ thống thông tin được liên kết với nhau, từ việc đặt hàng, giao hàng, đến quản lý kho, giúp tạo ra một hệ thống thông tin liên kết và minh bạch.

Các yếu tố quyết định thành công của E-logistics

Hệ thống thông tin chính là động lực mạnh mẽ đằng sau sức mạnh của E-logistics. Việc có một hệ thống thông tin tích hợp giữa các bên liên quan trong chuỗi cung ứng giúp nhanh chóng truyền tải thông tin, từ việc đặt hàng đến vận chuyển và quản lý kho. Điều này giúp giảm thiểu sai sót, tăng tính minh bạch và nhanh chóng giải quyết vấn đề khi có sự cố.

Ngoài ra, Internet of Things (IoT) và trí tuệ nhân tạo (AI) đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu suất của E-logistics. Cảm biến trí tuệ nhân tạo có thể thu thập dữ liệu từ môi trường xung quanh, từ tình trạng của container đến điều kiện nhiệt độ của hàng hóa. Điều này giúp tối ưu hóa việc quản lý kho, giảm thiểu rủi ro thiệt hại và đồng thời giữ cho hàng hóa được bảo quản đúng cách.

Các ứng dụng của E-logistics

1.Quản lý đơn hàng

E-logistics giúp doanh nghiệp quản lý đơn hàng một cách hiệu quả hơn, từ việc tiếp nhận đơn hàng, xử lý đơn hàng, đến theo dõi tình trạng đơn hàng. Các công nghệ được sử dụng trong quản lý đơn hàng bao gồm:

• Hệ thống quản lý đơn hàng (OMS): Giúp doanh nghiệp theo dõi trạng thái của đơn hàng từ khi được tạo ra đến khi được giao hàng.
• Công nghệ tự động hóa: Giúp doanh nghiệp tự động hóa các quy trình xử lý đơn hàng, từ đó giảm thiểu sai sót và cải thiện hiệu quả.

2.Quản lý kho bãi

E-logistics giúp doanh nghiệp quản lý kho bãi một cách hiệu quả hơn, từ việc quản lý hàng tồn kho, đến quản lý quá trình nhập kho và xuất kho. Các công nghệ được sử dụng trong quản lý kho bãi bao gồm:

• Hệ thống quản lý kho bãi (WMS): Giúp doanh nghiệp theo dõi vị trí của hàng hóa trong kho, lập kế hoạch và thực hiện các hoạt động nhập kho và xuất kho.
• Công nghệ nhận dạng tự động (RFID): Giúp doanh nghiệp theo dõi vị trí của hàng hóa trong kho một cách chính xác và nhanh chóng.

3.Giao hàng

E-logistics giúp doanh nghiệp giao hàng một cách hiệu quả hơn, từ việc lập kế hoạch giao hàng, đến theo dõi tình trạng giao hàng. Các công nghệ được sử dụng trong giao hàng bao gồm:

• Hệ thống quản lý vận tải (TMS): Giúp doanh nghiệp lập kế hoạch giao hàng, theo dõi tình trạng giao hàng và quản lý chi phí vận tải.
• Công nghệ theo dõi GPS: Giúp doanh nghiệp theo dõi vị trí của xe giao hàng một cách chính xác.

4.Quản lý chuỗi cung ứng

E-logistics giúp doanh nghiệp quản lý chuỗi cung ứng một cách hiệu quả hơn, từ việc thu mua nguyên vật liệu, đến sản xuất, phân phối và bán hàng. Bên cạnh đó, E-logistics còn giúp doanh nghiệp quản lý rủi ro trong logistics, chẳng hạn như rủi ro về hàng hóa bị hư hỏng, thất lạc, hoặc chậm trễ

E-logistics giúp doanh nghiệp quản lý thông tin trong chuỗi cung ứng một cách hiệu quả hơn. Các doanh nghiệp có thể sử dụng các công nghệ e-logistics để chia sẻ thông tin giữa các bên tham gia chuỗi cung ứng, theo dõi tiến độ giao hàng,… Điều này giúp doanh nghiệp tăng cường sự phối hợp giữa các bên tham gia chuỗi cung ứng và nâng cao hiệu quả chuỗi cung ứng.

Những thách thức của E-logistics hiện nay 

1.Bảo Mật Thông Tin:

Rủi ro về an ninh mạng và bảo mật thông tin là vấn đề ngày càng trở nên quan trọng trong e-logistics. Việc bảo vệ dữ liệu cá nhân của khách hàng và ngăn chặn các cuộc tấn công mạng là một ưu tiên hàng đầu để duy trì uy tín và tin cậy của hệ thống.

Nhiều doanh nghiệp e-Logistics vẫn chưa nhận thức được đầy đủ về tầm quan trọng của bảo mật thông tin. Điều này khiến họ dễ bị tấn công và đánh cắp thông tin. Các doanh nghiệp e-Logistics cần nâng cao nhận thức về bảo mật thông tin cho toàn bộ nhân viên, từ lãnh đạo đến nhân viên cấp thấp. Nhân viên cần được đào tạo về các phương thức tấn công mạng, cách nhận biết các dấu hiệu tấn công và cách phòng tránh tấn công.

2.Cạnh Tranh Khốc Liệt:

Cạnh tranh giá và chất lượng dịch vụ trong ngành e-logistics đang ngày càng trở nên khốc liệt. Việc giảm giá để thu hút khách hàng đồng thời duy trì tiêu chuẩn dịch vụ cao đặt ra áp lực lớn đối với các doanh nghiệp trong việc duy trì lợi nhuận và giữ chân khách hàng.

3.Quản Lý Kho và Lưu Trữ

Chuỗi cung ứng hiện đại thường bao gồm nhiều bên tham gia, từ nhà cung cấp, nhà kho, nhà vận chuyển đến khách hàng. Điều này khiến việc quản lý hàng tồn kho và lưu trữ trở nên phức tạp hơn.Ngoài ra,Sự không chắc chắn về nhu cầu và thay đổi thị trường tạo ra thách thức trong quản lý kho và lưu trữ. Việc duy trì lượng lớn hàng tồn kho có thể dẫn đến tăng chi phí và cần sự linh hoạt để điều chỉnh theo biến động của thị trường.

4. Vận Chuyển và Giao Nhận

Giao thông tắc nghẽn và thời gian vận chuyển dài là những thách thức hàng đầu trong lĩnh vực e-logistics. Cần phải xử lý với tình trạng giao thông không dự đoán được và hợp nhất vận chuyển để giảm thiểu chi phí và tối ưu hóa thời gian.

5.Quản Lý Đối Tác và Chuỗi Cung Ứng

Phụ thuộc lớn vào một số lượng lớn đối tác và nhà cung ứng có thể tạo ra rủi ro và làm ảnh hưởng đến sự ổn định của chuỗi cung ứng. Quản lý mối quan hệ với đối tác đòi hỏi sự chọn lọc và theo dõi chặt chẽ để đảm bảo nguồn cung ổn định và chất lượng.

Triển vọng phát triển của E-logistics trong tương lai

Thương mại điện tử đang trở thành xu hướng tiêu dùng tất yếu của người dân trên toàn thế giới, bao gồm cả Việt Nam. Theo dự báo của Bộ Công Thương, Việt Nam sẽ trở thành thị trường thương mại điện tử lớn thứ 6 thế giới vào năm 2025. Sự phát triển của thương mại điện tử sẽ kéo theo sự phát triển của e-logistics để đáp ứng nhu cầu vận chuyển, lưu kho và phân phối hàng hóa của các doanh nghiệp thương mại điện tử.

Một trong những hướng phát triển rõ ràng nhất của E-logistics là sự tích hợp sâu rộng và mạnh mẽ với trí tuệ nhân tạo (AI) và máy học. Các hệ thống E-logistics sẽ trở nên thông minh hơn khi có khả năng tự động hóa các quy trình quyết định, từ lựa chọn lộ trình vận chuyển tới quản lý tồn kho. Việc này không chỉ tối ưu hóa hiệu suất mà còn giúp dự đoán và ứng phó với biến động trong chuỗi cung ứng một cách nhanh chóng và chính xác.

Một lĩnh vực khác có thể thấy sự phát triển mạnh mẽ là khả năng kết nối và tương tác giữa các bên liên quan trong chuỗi cung ứng thông qua blockchain. Công nghệ này không chỉ giúp cải thiện tính minh bạch trong quá trình logistics mà còn giúp đảm bảo an toàn và bảo mật của dữ liệu, đặc biệt là trong quá trình chuyển giao hàng hóa giữa các bên.

Ngoài ra, E-logistics cũng có thể trở thành một yếu tố thúc đẩy cho xu hướng chuyển đổi xanh (green logistics). Bằng cách tối ưu hóa lộ trình vận chuyển và giảm thất thoát, E-logistics có thể giúp giảm lượng khí nhà kính được sinh ra từ hoạt động logistics, đồng thời đáp ứng đòi hỏi ngày càng cao về bảo vệ môi trường.

Tóm tắt 

E-logistics không chỉ là một cải tiến tạm thời trong ngành logistics mà còn là động lực mạnh mẽ đằng sau sự chuyển đổi kỷ nguyên. Điều này thể hiện sự tiến bộ của ngành logistics khi có sự kết hợp hài hòa giữa công nghệ và quy trình. Trải qua những giai đoạn phát triển, từ sự xuất hiện của hệ thống thông tin đến sự tích hợp mạnh mẽ với trí tuệ nhân tạo và blockchain, E-logistics đã và đang làm thay đổi bức tranh toàn cảnh của chuỗi cung ứng.

Mặt khác, E-logistics không chỉ là một động lực cho sự đổi mới công nghệ mà còn là chìa khóa để giải quyết những thách thức lớn. An ninh thông tin và bảo mật dữ liệu, mặc dù là những vấn đề lớn, nhưng qua sự phát triển, chúng ta có thể chứng kiến sự xuất hiện của những giải pháp an ninh đột phá, xây dựng niềm tin và ổn định trong ngành.