Bà trùm Trương Mỹ Lan – Kẻ chiếm đoạt 13 tỷ đô la từ ngân hàng SCB như thế nào?

Đây là Trương Mỹ Lan, người xây dựng nên đế chế Vạn Thịnh Phát đã bị cơ quan chức năng cáo buộc chiếm đoạt số tiền 304 nghìn tỷ đồng từ ngân hàng SCB, tương đương với 13 tỷ đô la Mỹ.

Số tiền chiếm đoạt lớn tới mức nếu quy đổi ra toàn tờ tiền 500 nghìn đồng nó có thể nặng tới 608 tấn, nặng bằng 304 cái xe vinfast lux. Và khi trải ra có thể dài tới 10.366km, thành một con đường tơ lụa, bằng khoảng cách bay từ Hà nội tới London.

Vụ án này sẽ còn là kỷ lục trong một thời gian dài nữa.

1. Suy nghĩ của bà trùm Trương Mỹ Lan

Năm 1992, bà Trương Mỹ Lan thành lập Công ty TNHH Vạn Thịnh Phát, hoạt động trong lĩnh vực thương mại và kinh doanh nhà hàng – khách sạn.

Bà Trương Mỹ Lan bị truy tố trong vụ án xảy ra Ngân hàng SCB
Bà Trương Mỹ Lan cùng 85 bị can bị truy tố trong vụ án xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng SCB và một số đơn vị liên quan.

Thời gian sau, doanh nghiệp này lấn sân sang ngành bất động sản. Sau 15 năm kinh doanh, Công ty TNHH Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, tên viết tắt là VTP Group Holdings, được thành lập với vốn điều lệ 6.000 tỷ đồng. Cũng kể từ thời điểm này, Vạn Thịnh Phát dần trở thành một thế lực với sự chỉ đạo, điều hành của “bà trùm” Trương Mỹ Lan.

Bà Trương Mỹ Lan sở hữu khối bất động sản khủng.
Bà Trương Mỹ Lan sở hữu khối bất động sản khủng.

Là một tập đoàn với hệ sinh thái hàng trăm công ty con, Vạn Thịnh Phát cần một nguồn vốn lớn để phục vụ việc kinh doanh của tập đoàn và các doanh nghiệp liên kết.

Bà Trương Mỹ Lan đã lợi dụng hoạt động của ngân hàng trong việc huy động vốn, thâu tóm 3 ngân hàng tư nhân rồi hợp nhất lại thành một. Ngày 26/11/2011, Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn (viết tắt: Ngân hàng SCB) được thành lập, trên cơ sở hợp nhất 3 ngân hàng: Ngân hàng TMCP Sài Gòn (cũ), Ngân hàng TMCP Việt Nam Tín Nghĩa và Ngân hàng TMCP Đệ Nhất.

Dù không trực tiếp giữ chức vụ tại Ban quản trị, Ban điều hành SCB nhưng với việc nắm giữ trên 91% số cổ phần SCB, bà Lan đã bố trí người thân tín của mình giữ các vị trí chủ chốt.

Trong suốt hơn 10 năm, bà Lan sử dụng SCB như một “công cụ tài chính”, chi phối toàn bộ hoạt động của ngân hàng thông qua những “tay trong” do chính bà ta sắp xếp. Hơn một triệu tỷ đồng đã bị Chủ tịch Vạn Thịnh Phát “rút ruột” khỏi SCB để bà Lan sử dụng vào mục đích cá nhân.

Hành vi phạm tội của bà Lan và đồng phạm là nguyên nhân căn bản, cốt yếu dẫn đến việc Ngân hàng SCB hoàn toàn mất thanh khoản, dư nợ tín dụng rất lớn không có khả năng thu hồi, vốn chủ sở hữu âm hơn 443.000 tỷ đồng.

Để che giấu những thủ đoạn, hành vi sai trái tại SCB, bà Trương Mỹ Lan đã mua chuộc, đưa hối lộ các cơ quan quản lý nhà nước, khiến sai phạm không được phát hiện kịp thời và ngăn chặn.

Khi “sa cơ lỡ vận”, bà Lan nhận một “vố đau” từ chính đối tác của mình – ông Nguyễn Cao Trí (Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc Tập đoàn Capella Holding). Trước khi bị Bộ Công an khởi tố, 2 vị chủ tịch đã có những thỏa thuận, hợp tác với tổng trị giá hơn 1.000 tỷ đồng.

Tuy nhiên, ngay khi bà Lan bị cơ quan điều tra bắt tạm giam, đại gia Nguyễn Cao Trí “lật mặt”, giở các thủ đoạn để chiếm đoạt số tiền trên. Dù không liên quan đến Ngân hàng SCB nhưng ông Trí cũng bị khởi tố trong vụ án này, với tội danh Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.

Vụ án hiện kết thúc điều tra giai đoạn I và sẽ tiếp tục giai đoạn II với việc điều tra các hành vi Rửa tiền, Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

 

2. Trương Mỹ Lan chi phối ngân hàng SCB

Từ việc SCB được hợp nhất từ 3 ngân hàng thương mại cổ phần, mà trong đó, bà Trương Mỹ Lan chi phối/sở hữu phần lớn cổ phần của 3 ngân hàng, Chủ tịch Vạn Thịnh Phát nắm đến hơn 91% cổ phần ngân hàng SCB.

Khối tài sản khổng lồ mà Bà Trương Mỹ Lan chi phối của Ngân hàng SCB.
Khối tài sản khổng lồ mà Bà Trương Mỹ Lan chi phối của Ngân hàng SCB.

Thủ đoạn của bà Lan là nhờ hàng chục cá nhân, cổ đông đứng tên giúp cổ phần. Với việc sở hữu/nắm quyền chi phối phần lớn số cổ phần SCB, bà Lan đã đưa người của mình hoặc sử dụng các cá nhân mà Chủ tịch Vạn Thịnh Phát tin tưởng, thân tín vào các vị trí chủ chốt của ngân hàng.

 

Các bị can vụ Vạn Thịnh Phát
Các bị can vụ Vạn Thịnh Phát

THỦ ĐOẠN RÚT RUỘT SCB

Bước 1: Tạo lập khách hàng vay vốn khống, thuê/nhờ người đứng tên tài sản

Bước 2: Tạo lập hồ sơ vay vốn khống

Bước 3: Đưa tài sản đảm bảo được định giá trị, để tạo ra một bộ hồ sơ đúng như quy định nhằm che giấu, đối phó cơ quan thanh tra, kiểm tra và “rút ruột” SCB.

Kết quả điều tra xác định trong 875 khách hàng đứng tên giúp cho nhóm bà Lan vay 1.284 khoản ở SCB có 440 cá nhân, 435 pháp nhân. Các pháp nhân đều là công ty “ma”, do bà Lan chỉ đạo cấp dưới dựng lên để đứng tên làm thủ tục giải ngân.

Tòa nhà Vạn Thịnh Phát trên đường Trần Hưng Đạo, quận 1, TP HCM.
Tòa nhà Vạn Thịnh Phát trên đường Trần Hưng Đạo, quận 1, TP HCM.

Để có tài sản thế chấp hợp thức các khoản vay với số tiền lên đến hơn 1 triệu tỉ và “rút ruột” ngân hàng, bà Trương Mỹ Lan đã dùng nhiều khối tài sản đảm bảo chưa đủ điều kiện pháp lý và nâng khống giá trị lên nhiều lần.

Với chiêu “mua chuộc” công ty thẩm định giá, tài sản thế chấp cho các hợp đồng vay khống của Vạn Thịnh Phát đã bị “thổi giá” lên gấp nhiều lần nhằm rút được số tiền lớn.

Theo kết luận, với 1.284 khoản vay còn dư nợ của nhóm Vạn Thịnh Phát có 1.166 mã tài sản thế chấp được định giá 1.265.504 tỉ đồng.

Trong đó Công ty thẩm định giá Hoàng Quân định giá 726/1.166 mã tài sản có giá trị sổ sách phân bổ hơn 643 ngàn tỉ. Tuy nhiên số tài sản này được định giá lại thực chất chỉ có giá trị hơn 253 ngàn tỉ.

Cơ quan điều tra dẫn chứng tại kết luận: “điển hình” của việc đưa tài sản không đủ pháp lý và nâng khống giá trị thực là các khoản vay liên quan tài sản bảo đảm ở dự án Mũi Đèn Đỏ.

Đáng chú ý bà Trương Mỹ Lan còn chỉ đạo “rút ruột” của SCB bằng việc hoán đổi, sau đó rút các tài sản đảm bảo có giá trị pháp lý ra khỏi ngân hàng sử dụng cho mục đích cá nhân của chủ tịch Vạn Thịnh Phát.

Kết quả điều tra xác định trong số 1.284 khoản vay của nhóm bà Trương Mỹ Lan – Tập đoàn Vạn Thịnh Phát có 240 tài sản bảo đảm cho 430 khoản vay bị hoán đổi. Điển hình có khoản vay hoán đổi tài sản tới 12 lần, kết luận nêu.

Giá trị tài sản khi đưa vào thế chấp được định giá trên sổ sách là hơn 487.000 tỉ, nhưng sau khi bị hoán đổi thành 278 tài sản bảo đảm, đến nay giá trị trên sổ sách là hơn 351.000 tỉ.

>> Xem thêm: Cảnh giác trước thủ đoạn lừa đảo tinh vi – 8 cách bảo vệ tài khoản ngân hàng

>> Xem thêm: LÀM THẺ ATM: TOP 5 NGÂN HÀNG TỐT NHẤT?

>> Xem thêm: 9 Cách Quản Lý Tài Chính Cá Nhân Hiệu Quả Trong Thời Kỳ Khó Khăn

3. Số tiền bà Trương Mỹ Lan chiếm đoạt đã đi đâu?

Theo kết luận, trong số 240 tài sản bảo đảm bị hoán đổi, có 67 tài sản đã bị xuất hẳn ra khỏi hệ thống quản lý của SCB, có nhiều tài sản có giá trị lớn, chuyển thành nhóm Vạn Thịnh Phát sở hữu như: tòa nhà Sherwood Resident tại 127 Pasteur; tòa nhà 66 Phó Đức Chính, TP.HCM.

Theo cơ quan điều tra, điểm chung là bà Lan thường ra yêu cầu cần gấp tiền mặt, phải đáp ứng ngay. Khi nhận lệnh từ nữ chủ tịch, lãnh đạo SCB sẽ chia nhau tìm cách đáp ứng. Tiền chủ yếu lấy từ nguồn khoản vay tín dụng hoặc phát hành trái phiếu.

Tiền mặt xuất khỏi nhà băng sẽ đưa cho Bùi Văn Dũng (lái xe của bà Lan) để dùng ôtô chở về nhà riêng của nữ chủ tịch ở tòa nhà Sherwood số 127 Pasteur, quận 3, TP HCM hoặc trụ sở Tập đoàn Vạn Thịnh Phát ở 193-203 Trần Hưng Đạo. Tiền sau đó do Dũng hoặc Trần Thị Hoàng Uyên (trợ lý của bà Lan) chuyển đến các địa chỉ khác nhau do nữ chủ tịch chỉ đạo. Dũng và Uyên không được phép ghi chép, lưu giữ về lai lịch, địa chỉ người nhận tiền.

 

Tòa nhà Sherwood Residence
Tòa nhà Sherwood Residence, số 127 Pasteur, quận 3, TP.HCM, cũng là nhà của bà Trương Mỹ Lan, nơi các lái xe chở hàng trăm ngàn tỉ từ SCB về. Ảnh: T.T.D.

Theo sổ ghi chép cùng lời khai của Dũng và Uyên, từ tháng 2/2019 đến khoảng tháng 9/2022 đã vận chuyển tiền mặt từ SCB về nhà riêng bà Lan, Tập đoàn Vạn Thịnh Phát hoặc giao cho người khác, ước tính khoảng 108.000 tỷ đồng và 14,7 triệu USD (khoảng 355 tỷ đồng). Kết luận điều tra không nêu về đích đến cuối cùng của các khoản tiền này.

Quá trình hoạt động, Tập đoàn Vạn Thịnh Phát đã xây dựng hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát với hơn 1.000 doanh nghiệp gồm các công ty con, công ty thành viên trong và ngoài nước, được chia thành nhiều tầng lớp, với hàng trăm cá nhân được thuê đứng tên đại diện pháp luật. Những người được thuê này đều có quan hệ họ hàng hoặc là cán bộ, công nhân viên Tập đoàn Vạn Thịnh Phát.

Một phần tiền được giải ngân từ các khoản vay của SCB được Vạn Thịnh Phát đưa vào nhóm công ty hoạt động kinh doanh tại Việt Nam phần lớn hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản, nhà hàng, khách sạn… đều là công ty có vốn điều lệ lớn, nắm cổ phần chi phối các công ty con, công ty thành viên…

Ngoài ra nhóm của bà Trương Mỹ Lan còn thành lập nhiều “công ty ma” để lấy pháp nhân góp vốn đầu tư vào các dự án, vay vốn ngân hàng, thực hiện việc đảo nợ hoặc ký hợp đồng hợp tác, thi công…

Bà Lan xây dựng mạng lưới nhiều công ty vỏ bọc, tại các vùng lãnh thổ, quốc gia “thiên đường thuế” phục vụ hoạt động đầu tư, kinh doanh tại nước ngoài…

Một phần tiền rút từ SCB, Vạn Thịnh Phát đầu tư và sở hữu các dự án bất động sản, như khu dân cư Bonville diện tích hơn 56.000m2 ở khu đô thị mới Nam thành phố, huyện Bình Chánh; khu dân cư Sterling Residence rộng hơn 264.000m2 thuộc khu đô thị mới Nam thành phố, huyện Bình Chánh; khu công viên Mũi Đèn Đỏ và khu nhà ở đô thị tại phường Phú Thuận, quận 7 với quy mô 1.177.000m2…

Khi vụ án bị khởi tố, liên quan bà Trương Mỹ Lan và các bị can, C03 thu giữ tổng số tiền hơn 589 tỉ và 15 triệu USD. Cơ quan điều tra cũng tiến hành phong tỏa 43 tài khoản của các bị can và các cá nhân đứng tên hộ bị can mở tại các ngân hàng. Tổng số tiền bị phong tỏa gần 1.900 tỉ và 8,5 triệu USD.

Đáng chú ý cơ quan điều tra đã kê biên 1.237 bất động sản tại các công ty liên quan bà Trương Mỹ Lan; kê biên hơn 857 triệu cổ phần SCB của bà Lan và các cá nhân đứng tên giúp chủ tịch Vạn Thịnh Phát; 137 triệu cổ phần 5 công ty của các pháp nhân, cá nhân đứng tên hộ bà Lan.

Kê biên 22 tài sản là phương tiện gồm 1 du thuyền, 2 tàu, 19 ô tô của bà Trương Mỹ Lan và cháu gái Trương Huệ Vân do các pháp nhân đứng tên.

Kết luận điều tra xác định bà Lan chỉ đạo lập khống 916 hồ sơ vay vốn rút tiền chiếm đoạt của Ngân hàng SCB, qua đó chiếm đoạt số tiền hơn 304.000 tỉ đồng.

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM:

Quyền lực ‘tuyệt đối’ của bà Trương Mỹ Lan trong hệ thống ngân hàng SCB

Chiêu mua chuộc cả đoàn thanh tra để ‘xoá mờ sai phạm’ của ngân hàng SCB

Ông Nguyễn Cao Trí chiếm đoạt 40 triệu USD của bà Trương Mỹ Lan thế nào