Trong bối cảnh thương mại điện tử 4.0 ngày nay, một xu hướng mới đang nổi lên và thu hút sự chú ý đó là thương mại điện tử xuyên biên giới. Với mô hình này, các nhà doanh nghiệp Việt Nam có thể tận dụng được điều gì để ngày càng phát triển thu được lợi nhuận cao?
Mời các bạn đọc tham khảo qua bài viết dưới đây để hiểu hơn về mô hình này và những thành công mang lại nhé!
Nội dung bài viết
I. Thế nào là Thương mại điện tử xuyên biên giới?
Thương mại điện tử xuyên biên giới (Cross-border e-commerce) là hình thức mua bán trực tuyến giữa các nhà bán hàng và khách hàng ở các quốc gia khác nhau, thông qua sử dụng các nền tảng thương mại điện tử như website, sàn thương mại điện tử, ứng dụng di động, các kênh truyền thông xã hội…
Trong mô hình này, các giao dịch thường được thực hiện qua các cổng thanh toán trực tuyến và các hình thức vận chuyển hàng hóa quốc tế. Đây là một hình thức mở rộng thị trường tiềm năng cho các doanh nghiệp, giúp họ tiếp cận với nhiều khách hàng và thị trường mới.
Ví dụ, một người Mỹ có thể mua nước hoa từ Pháp trên trang web của Amazon. Sau khi đặt hàng, sản phẩm được vận chuyển từ Pháp đến Mỹ thông qua các dịch vụ vận chuyển quốc tế. Khách hàng Mỹ sẽ thanh toán tiền sản phẩm và phí vận chuyển cho Amazon và nhà cung cấp quốc tế.
Tham khảo thêm về lợi ích của thương mại điện tử:
Bỏ túi 8 bí quyết bán hàng online hiệu quả – Clibme.com – Thư viện kiến thức Kinh tế – Tài Chính
II. Doanh nghiệp Việt Nam vươn ra toàn cầu nhờ thương mại điện tử xuyên biên giới
1. Lợi ích của thương mại điện tử xuyên biên giới đối với doanh nghiệp Việt Nam
Thương mại điện tử xuyên biên giới đối với Việt Nam đã trở thành một cánh cửa mới và đầy triển vọng. Việc kết nối với thị trường quốc tế thông qua thương mại điện tử không chỉ mang lại lợi ích về tăng trưởng doanh thu mà còn mở ra cơ hội mở rộng và tăng cường sức cạnh tranh cho doanh nghiệp. Dưới đây là một số lợi ích và tiềm năng toàn cầu của thương mại điện tử xuyên biên giới đối với doanh nghiệp Việt Nam.
Mở rộng thị trường tiềm năng
Thương mại điện tử xuyên biên giới đã tạo ra cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam để mở rộng thị trường toàn cầu. Nhờ sự phát triển của internet và nền tảng thương mại điện tử, các doanh nghiệp có khả năng tiếp cận khách hàng trên toàn thế giới một cách dễ dàng, điều trước đây rất khó khăn và tốn kém.
Tăng cường xuất khẩu
Thương mại điện tử xuyên biên giới mang lại cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam để tham gia vào việc bán hàng và tiếp cận người tiêu dùng quốc tế thông qua kênh bán hàng trực tuyến. Điều này đóng góp vào việc tăng cường hoạt động xuất khẩu và mở rộng thị trường khách hàng ở các quốc gia khác.
Giảm chi phí vận chuyển và giao tiếp
Thương mại điện tử xuyên biên giới giảm bớt nhu cầu vận chuyển hàng hóa truyền thống, từ đó giảm chi phí vận chuyển và thời gian giao hàng. Đồng thời, việc giao tiếp qua các nền tảng trực tuyến giúp doanh nghiệp tương tác nhanh chóng với khách hàng và đối tác quốc tế mà không cần tiếp xúc trực tiếp.
Mở rộng cơ hội đối tác
Thương mại điện tử xuyên biên giới cung cấp một môi trường kinh doanh thuận lợi để doanh nghiệp Việt Nam tìm kiếm và thiết lập mối quan hệ đối tác với các công ty và nhà cung cấp quốc tế. Điều này mở rộng tầm nhìn kinh doanh và mang lại cơ hội hợp tác mới.
Nâng cao nhận diện thương hiệu
Thương mại điện tử xuyên biên giới giúp doanh nghiệp Việt Nam xây dựng và quảng bá thương hiệu của mình trên tầm quốc tế. Trên nền tảng trực tuyến, doanh nghiệp có thể tạo ra trải nghiệm mua sắm trực tuyến tốt hơn và xây dựng lòng tin và nhận diện thương hiệu mạnh mẽ đối với khách hàng quốc tế.
Đổi mới và cạnh tranh
Thương mại điện tử xuyên biên giới khuyến khích doanh nghiệp Việt Nam áp dụng công nghệ mới và phát triển các mô hình kinh doanh sáng tạo để cạnh tranh trên thị trường toàn cầu. Việc tiếp cận với các công nghệ tiên tiến và quản lý chuỗi cung ứng hiệu quả giúp doanh nghiệp nâng cao sức cạnh tranh và tạo ra giá trị bền vững.
Trên cơ sở các lợi ích và tiềm năng trên, thương mại điện tử xuyên biên giới là một công cụ mạnh mẽ để doanh nghiệp Việt Nam khám phá và tận dụng tiềm năng toàn cầu. Tuy nhiên, để thành công, doanh nghiệp cần chuẩn bị kỹ càng, từ việc phát triển một chiến lược kinh doanh trực tuyến đúng đắn, quản lý chuỗi cung ứng hiệu quả, đến việc tìm hiểu và tuân thủ các quy định pháp luật và văn hóa kinh doanh của các thị trường đích.
2. Thành công của một số doanh nghiệp Việt Nam trên sàn thương mại điện tử xuyên biên giới
Theo thống kê năm 2021, có 7,2 triệu sản phẩm do các nhà bán hàng Việt Nam bán ra trên sàn Amazon toàn cầu trong 1 năm, và doanh số xuất khẩu của doanh nghiệp Việt qua sàn này tăng 48%. Xuất khẩu qua thương mại điện tử B2C (B2C là viết tắt của thuật ngữ tiếng anh Business to Customer, mô tả hoạt động trao đổi, mua bán hàng hóa giữa doanh nghiệp và người tiêu dùng cuối cùng.
Nói cách khác, B2C là mô hình chuyên về lĩnh vực bán lẻ) của Việt Nam được dự báo tăng từ 3,3 tỷ đô la Mỹ năm 2021 lên 11,1 tỷ đô la vào năm 2026 với tốc độ tăng trưởng TMĐT xuyên biên giới đạt mức ấn tượng hơn 20%/ năm. Điều đó cho thấy tầm quan trọng của TMĐT xuyên biên giới đối với doanh nghiệp Việt, đặc biệt doanh nghiệp nhỏ.
Kết quả khảo sát trong vòng 12 tháng (từ 1/9/2021 đến 31/8/2022) do Amazon Global Selling (Amazon Global Selling là đơn vị hỗ trợ các doanh nghiệp trên toàn thế giới phát triển kinh doanh toàn cầu – AGS) công bố ngày 27/10/2022 cho thấy các đối tác bán hàng Việt Nam đã ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng trên Amazon, một trong những nền tảng TMĐT lớn nhất thế giới. Theo báo cáo của Tập đoàn AlphaBet, doanh thu từ xuất khẩu thương mại điện tử B2C tại Việt Nam được dự kiến sẽ tăng hơn 20% mỗi năm.
Trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19, thị trường TMĐT càng trở nên sôi động hơn và việc ứng dụng công nghệ số, xây dựng kênh phân phối mới đang trở thành một phương án hữu hiệu cho các doanh nghiệp Việt Nam vượt qua khó khăn mang đến cơ hội mới từ nhu cầu mới phát sinh của thị trường. Thói quen mua hàng của người tiêu dùng Việt Nam tại thị trường nội địa cũng dần dịch chuyển từ mua hàng truyền thống sang hình thức mua hàng online thông qua phương tiện điện tử.
Kết quả điều tra, khảo sát của Bộ Công Thương cho thấy, tính đến năm 2020, Việt Nam có 49,3 triệu người tham gia mua sắm trực tuyến (số liệu này năm 2016 mới chỉ ghi nhận 32,7 triệu người).
Gần 10 triệu sản phẩm Made-in-Vietnam được bán ra cho khách hàng Amazon trên toàn cầu. Bất chấp những thách thức lớn từ đại dịch và sự suy thoái của nền kinh tế toàn cầu, số lượng các nhà bán hàng Việt Nam trên nền tảng này vẫn tăng hơn 80% so với cùng kỳ năm 2021. Đáng chú ý, Top 5 ngành hàng bán chạy nhất của các doanh nghiệp Việt Nam trên Amazon bao gồm: Dụng cụ nhà bếp, Đồ gia dụng, May mặc, Sản phẩm chăm sóc sức khỏe và cá nhân, Tiện ích gia đình.
Các thị trường quốc tế dành cho nhà bán hàng Việt Nam khá phong phú, từ khu vực Bắc Mỹ (gồm Mỹ, Canada, Mexico), châu Âu (8 nước: Anh, Pháp, Ý, Đức, Tây Ban Nha, Hà Lan, Ba Lan, Thuỵ Điển) và một số quốc gia khác như Úc, Nhật Bản, Singapore, Ấn Độ, Ả Rập Xê Út… Tổng dân số lên tới hơn 2 tỉ người với hàng tỉ lượt truy cập vào Amazon mỗi năm.
Theo Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số – Bộ Công thương Việt Nam (IDEA), TMĐT Việt Nam đang đạt mức phát triển cực kỳ khả quan. Trải qua 2 năm chịu ảnh hưởng bởi Covid-19, TMĐT là điểm sáng lạc quan cho bức tranh kinh tế Việt Nam, TMĐT đang phục hồi và dự kiến đạt tăng trưởng 25 – 28% trong năm 2022. Ngoài ra, dư địa phát triển của TMĐT còn rất lớn và cần khích lệ doanh nghiệp, nhà sản xuất Việt nắm bắt cơ hội trong thời điểm này.
Hiện tại, TMĐT Việt Nam xếp thứ 3 ở khu vực và đang tăng trưởng nhanh hàng đầu tại Đông Nam Á, đồng thời thuộc Top 10 quốc gia có tốc độ phát triển lĩnh vực này nhanh nhất thế giới.
3. Những thách thức của thương mại điện tử xuyên biên giới
Sử dụng thương mại điện tử (TMĐT), bên bán và bên mua có thể trao đổi hàng hóa, dịch vụ, sản phẩm, thông tin và tiền tệ dễ dàng thông qua internet hoặc các phương tiện điện tử khác kết nối mạng. Tuy nhiên, những đặc tính này cũng dẫn đến tình trạng vi phạm ngày càng phức tạp và gia tăng về hàng giả, hàng kém chất lượng và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ trên TMĐT. Thách thức của TMĐT đa quốc gia đang nổi lên như:
Gian lận thanh toán
Vấn đề chính khi thực hiện thương mại điện tử đa quốc gia là gian lận trong quá trình thanh toán. Để giảm thiểu gian lận thẻ tín dụng, hầu hết các doanh nghiệp áp dụng các biện pháp như kích hoạt phần mềm diệt virus miễn phí (AVS – Active Virus Shield) hoặc hệ thống xác minh địa chỉ, để cho phép người mua sử dụng thẻ tín dụng. Ngoài ra, các doanh nghiệp cần kiểm tra IP (địa chỉ giao thức Internet) và địa chỉ thẻ tín dụng có khớp nhau hay không, nhằm tránh rủi ro trong quá trình thanh toán.
Logistics
Khi tham gia kinh doanh đa quốc gia, doanh nghiệp đối mặt với các thách thức lớn về vận chuyển và logistics. Chi phí vận chuyển tăng cao, các quy tắc và thuế xuất nhập khẩu phức tạp, đồng thời, rủi ro từ các yếu tố bên ngoài như thiên tai, dịch bệnh có thể gây trục trặc và làm cho hàng hóa không thể được giao đúng thời gian như kế hoạch. Do đó, các doanh nghiệp cần dự báo trước các khó khăn và rủi ro có thể xảy ra, và phải xây dựng các giải pháp để ứng phó với những tình huống này.
Quy định và luật pháp
Thuế, giấy phép và thủ tục hải quan là những tài liệu mà mọi doanh nghiệp kinh doanh xuyên biên giới phải nắm chắc. Ngoài ra, công ty cần biết đến những quy định và luật pháp khác liên quan đến tiêu chuẩn hàng hóa, hình thức giao hàng, thanh toán nhằm tránh những rủi ro khi vận chuyển sang quốc gia khác. Nhà quản lý có thể thuê một bên thứ ba chuyên tư vấn luật pháp quốc tế để biết rõ về những chính sách, luật lệ trong thương mại đa quốc gia.
III . Doanh nghiệp Việt Nam cần làm gì để nắm bắt nhiều thời cơ hơn
Mặc dù thương mại điện tử tạo cơ hội cho doanh nghiệp tiêu thụ sản phẩm, mở rộng thị trường xuất khẩu, tuy nhiên trong quá trình tiếp cận loại hình thương mại này có nhiều doanh nghiệp vẫn còn gặp không ít khó khăn.
Bên cạnh những doanh nghiệp của Việt Nam đã rất thành công khi áp dụng mô hình thương mại điện tử xuyên biên giới thì vẫn còn nhiều doanh nghiệp Việt Nam đối với thương mại điện tử xuyên biên giới còn khá mới mẻ với nhiều quy trình, quy định phức tạp về mặt pháp lý, thủ tục và tài chính của nước xuất khẩu, nước nhập khẩu và các nền tảng thương mại điện tử quốc tế. Dưới đây là một số việc có thể giúp các doanh nghiệp tiếp cận với mô hình này dễ dàng hơn.
-
Nắm rõ các quy định và luật pháp
Mặc dù thương mại điện tử đa quốc gia tạo cơ hội cho doanh nghiệp tăng kim ngạch xuất khẩu hàng Việt ra thị trường thế giới nhưng mỗi thị trường thì lại có những quy định, yêu cầu khác nhau về chất lượng sản phẩm, cách thức giao dịch…Để có thể triển khai được thương mại điện tử đa quốc gia một cách hiệu quả đòi hỏi doanh nghiệp cần nắm rõ những yêu cầu này.
-
Áp dụng công nghệ
Doanh nghiệp cần nắm rõ tất cả các bước quy trình vận hành logistics, bao gồm từ xử lý đơn hàng, quản lý hàng tồn cho đến vận chuyển và bảo quản hàng hóa. Để làm được điều này, các công ty cần áp dụng các công nghệ như hệ thống ERP (là hệ thống hoạch định nguồn lực doanh nghiệp, Enterprise Resource Planning) nhằm quản lý và đồng bộ hóa dữ liệu, tự động hóa các hoạt động quản lý đơn hàng, quản lý tình trạng hàng tồn và vận chuyển hàng hóa. Điều này sẽ giúp các doanh nghiệp nâng cao hiệu suất, kịp thời giải quyết các vấn đề phát sinh, từ đó giảm thiểu rủi ro.
-
Tối ưu chi phí logistics
Hơn nữa, việc tính toán các phương án logistics sao cho tối ưu chi phí để có giá bán cạnh tranh cũng là một trong những vấn đề quan trọng khi phân phối hàng hóa tại thị trường quốc tế. Doanh nghiệp có thể tập trung hàng hóa vào một kho, lựa chọn một đối tác cung cấp dịch vụ logistic toàn diện từ lưu kho đến vận chuyển, tự động hóa quy trình xử lý đơn hàng…
IV. Kết luận
Thương mại điện tử xuyên biên giới trở thành phương thức kinh doanh nổi bật hiện nay, được nhiều doanh nghiệp lựa chọn. Tuy nhiên, việc kinh doanh trực tuyến đa quốc gia yêu cầu các công ty cần chuẩn bị cho mình những kiến thức sâu rộng về thị trường, luật pháp, các công cụ công nghệ và xây dựng phương pháp logistics tối ưu nhất.
Có thể nói, TMĐT xuyên biên giới như một cánh tay nối dài, hỗ trợ hữu hiệu cho kênh phân phối truyền thống, giúp các doanh nghiệp, hợp tác xã trong nước giúp dễ dàng tìm được đầu ra cho sản phẩm Việt tới các thị trường tiềm năng nhờ kết nối trực tiếp với khách hàng trên toàn thế giới, quảng bá trực tiếp thương hiệu doanh nghiệp tại thị trường nhập khẩu.
Bên cạnh đó, việc tham gia vào hệ thống xuất khẩu, nhập khẩu trực tuyến, kênh TMĐT xuyên biên giới giúp doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, giảm thiểu tối đa các chi phí mà hình thức xuất khẩu truyền thống đang phải gánh vác như chi phí marketing, lưu kho, tiếp cận khách hàng… cũng như tạo cơ hội cho các doanh nghiệp giao lưu, cọ sát thực tế, tiếp cận được với thị trường thế giới một cách chuyên nghiệp hơn, để hoàn thiện sản phẩm của mình, nâng cao năng lực doanh nghiệp và giá trị chất lượng hàng hóa đến tay người tiêu dùng nhiều thị trường trên thế giới.
Nguyễn Thị Kim Lan – 21050235 – INE3104 6
.