Khai thác hiệu quả các Hiệp định thương mại tự do (FTA), đặc biệt là những FTA thế hệ mới, là một trong những nguyên nhân quan trọng giúp xuất khẩu hàng hoá thu về con số ấn tượng trên 336 tỷ USD trong năm 2021. Đây tiếp tục được nhìn nhận là động lực mấu chốt góp phần hiện thực hoá mục tiêu XK trên 356 tỷ USD năm 2022.

Nội dung bài viết

Tận dụng cơ hội từ FTA để thúc đẩy xuất khẩu hàng hoá

Nhìn nhận lại quá trình khai thác, tận dụng cơ hội từ các FTA để thúc đẩy XK hàng hoá thời gian qua, bà Nguyễn Cẩm Trang, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho rằng, các FTA thế hệ mới như Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), FTA Việt Nam-EU (EVFTA), FTA Việt Nam-Vương quốc Anh (UKVFTA) bước đầu đã mang lại hiệu quả nhất định.

Về mặt con số cụ thể, kể từ khi Hiệp định CPTTP có hiệu lực (14/1/2019), kim ngạch XK sang các thị trường là thành viên CPTPP tăng trưởng cao. Như năm 2021 XK sang Canada tăng 19,5%, XK sang Mexico tăng 46,1%…

Tương tự, với EVFTA, sau gần 1,5 năm thực thi đã đem lại những kết quả rất khả quan. Năm 2021, thương mại hai chiều đạt 63,6 tỷ USD, tăng trưởng 14,8%. Trong đó, Việt Nam XK sang EU đạt 45,8 tỷ USD, tăng 14,2%; EU XK sang Việt Nam đạt 17,9 tỷ USD, tăng 16,5%. Kim ngạch XK của Việt Nam sử dụng Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hoá (C/O) mẫu EUR.1 đạt khoảng 7,8 tỷ USD. Điều này cho thấy nhiều DN Việt Nam đã chú ý tận dụng cơ hội từ việc cắt giảm thuế quan của EU theo EVFTA.

Hiệp định UKVFTA

Với 9 điều khoản, 01 Phụ lục sửa đổi một số điều của lời văn EVFTA, 01 thư song phương trao đổi giữa Việt Nam và UK, 01 Nghị định thư về quy tắc xuất xứ và các Bản Chú giải. Hiệp định đã có hiệu lực tạm thời từ 23h tối 31/12/2020 (tức 6h sáng ngày 01/01/2021 theo giờ Việt Nam), và chính thức có hiệu lực từ 01/05/2021

“Chính phủ, bộ, ngành đã nỗ lực triển khai đàm phán UKVFTA ngay sau khi Anh chính thức ra khỏi EU để các DN XK sang thị trường này không bị gián đoạn. Kết quả, ngay từ 1/1/2021, các mặt hàng XK Việt Nam sang Anh đã được hưởng ưu đãi theo Hiệp định UKVFTA. Trong năm 2021, XK của Việt Nam sang Anh đã có mức tăng trưởng cao 15,4%”, bà Trang nói.

Từ góc độ DN, ông Hà Phước Lộc, Phó Tổng giám đốc Công ty Cao su Đà Nẵng (DRC) chia sẻ, năm 2021, XK của Công ty đạt hơn 110 triệu USD, tăng hơn 30% so với năm 2020. Một trong những yếu tố nổi bật giúp DN đứng vững và vượt qua khó khăn do dịch Covid-19 chính là những ưu đãi từ các FTA mà Việt Nam tham gia. “Các FTA mang lại những cơ hội XK lớn cho DN, đồng thời đó cũng là ưu thế cạnh tranh lớn của DN Việt trên sân chơi chung toàn cầu”, ông Lộc đánh giá.

Tạo lập thị trường xuất khẩu ổn định cho Việt Nam

Các chuyên gia thương mại kỳ vọng trong thời gian tới, RCEP sẽ tạo lập một thị trường xuất khẩu ổn định, lâu dài cho các nước ASEAN nói chung và Việt Nam nói riêng, góp phần thúc đẩy việc thực hiện chính sách xây dựng nền sản xuất định hướng xuất khẩu của Việt Nam.

Theo Bộ Công Thương, sau hơn 1 năm thực thi Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Liên minh Châu Âu (EVFTA), doanh nghiệp Việt Nam đã tận dụng được cơ hội từ Hiệp định: Xuất khẩu của Việt Nam sang EU đã đạt khoảng 40,07 tỉ USD, tăng 14%. Hơn nữa, trong năm qua, các cơ quan, tổ chức được ủy quyền đã cấp 201.846 bộ C/O mẫu EUR.1 với kim ngạch hơn 7,8 tỉ USD đi 27 nước EU. Nhiều mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam đã có những chuyển biến tích cực tại thị trường EU sau khi EVFTA được thực thi như: Tôm, gạo, hồ tiêu…

Dự kiến trong năm 2022, xuất khẩu cà phê tiếp tục tận dụng tốt lợi thế về thuế suất 0% theo EVFTA để gia tăng thị phần trong tổng nhu cầu 10 tỉ USD mỗi năm mà EU đang có.

Các chuyên gia kinh tế cũng dự báo thị trường xuất khẩu trong năm 2022 sẽ tiếp tục mở rộng ở nhiều quốc gia, đặc biệt là với một số thị trường lớn đến từ các quốc gia cùng tham gia các FTA. Trong đó, các ngành sản xuất như dệt may, giày dép, gỗ, linh kiện điện tử…. cũng đưa ra kế hoạch tăng trưởng hơn 10% so với năm 2021.

Thương mại điện tử mở ra những cơ hội cho doanh nghiệp phát triển

Không để logistic là “nút thắt” ảnh hưởng đến xuất nhập khẩu

“Chi phí logistics, đặc biệt là chi phí vận tải biển vẫn là vấn đề nóng. Do vậy, cần bám sát tình hình giá cước vận tải biển, kiểm tra, rà soát đảm bảo việc thực hiện các quy định của pháp luật về niêm yết, công khai giá; tiếp tục nghiên cứu, đề xuất giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp gặp khó khăn do chi phí vận tải tăng cao. Chúng ta đã có hệ thống chỉ tiêu thống kê về logistics, năm 2022 sẽ là năm đầu tiên thực hiện công tác thu thập, công bố dữ liệu thống kê về logistics đảm bảo chính xác, kịp thời” – ông Trần Thanh Hải nhấn mạnh.