I. Tổng quan chứng khoán Việt trước khi tai họa ập đến – chứng khoán Việt giảm sâu top 1 thế giới

Hiện nay, các loại sàn chứng khoán giao dịch hàng ngày ở Việt Nam được tổ chức niêm yết, mua bán trên 3 sàn giao dịch chứng khoán: HOSE, HNX và UPCOM. Các sàn này trực thuộc sự quản lý của Bộ Tài Chính và Ủy Ban Chứng Khoán Nhà nước.

• Sở giao dịch chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh (HOSE)

• Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX)

• Sàn giao dịch UPCOM

Sàn chứng khoán Upcom (Unlisted Public Company Market) là nơi giao dịch chứng khoán của các công ty đại chúng chưa đủ điều kiện niêm yết trên sàn HNX và sàn HOSE vì một lý do nào đó như quy mô, kết quả kinh doanh, quản trị, v.v. Tuy nhiên, mọi giao dịch chứng khoán trên sàn Upcom vẫn đảm bảo an toàn vì chịu sự quản lý của Nhà nước và được pháp luật bảo vệ.

Thị trường chứng khoán được coi là hàn thử biểu của nền kinh tế. Năm 2021, mặc dù nền kinh tế bị ảnh hưởng lớn bởi đại dịch Covid-19, tăng trưởng kinh tế quý III giảm sâu. song thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn tăng trưởng mạnh mẽ trong cả năm, khẳng định là kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng cho Chính phủ và doanh nghiệp. Tuy nhiên đó là của gần 1 năm về trước khi hiện nay thị trường đã tạo một chu kỳ mới – chu kỳ chứng khoán việt giảm sâu.

Trong bối cảnh hiện nay, nếu các nhà đầu tư chuyên nghiệp có bản lĩnh đủ bình tĩnh để nhìn nhận, đánh giá thị trường với cái nhìn dài hạn hơn, tin tưởng hơn kèm theo việc phân tích tìm kiếm những doanh nghiệp có xu hướng phát triển tốt, có cơ sở làm ăn nghiêm túc để đầu tư kích hoạt … thì giá cổ phiếu sẽ kéo nhau tăng lên trong tương lai không xa, giúp nhà đầu tư có lợi nhuận đích thực thay vì ngồi chờ với tâm lý bất an thời cơ đợi chứng khoán việt giảm sâu

II. Minh chứng thật sự đáng buồn cho sự thật “chứng khoán Việt giảm sâu “

1. Vốn hóa toàn thị trường đã bốc hơi hơn 1,22 triệu tỷ đồng, hàng loạt đơn vị theo đó rời khỏi nhóm công ty được định giá tỷ USD.

Diễn biến chứng khoán Việt Nam trong nửa đầu năm 2022 gây ra nhiều cú sốc, giằng co trong quý I và bất ngờ lao dốc kể từ sau tháng 4. VN-Index vẫn bị bán tháo mạnh mẽ về 1.197,6 điểm trong phiên giao dịch cuối cùng của tháng 6. Chỉ số dấy lên hình ảnh chứng khoán việt giảm sâu top 1 thế giới

Chỉ số đại diện sàn HoSE đã đánh mất hơn 20% kể từ đầu năm và đánh mất ngưỡng tâm lý quan trọng 1.200 điểm. Đà lao dốc này khiến VN-Index rơi vào top 15 chỉ số chứng khoán có hiệu suất tệ nhất thế giới trong 6 tháng đầu năm, theo thống kê từ StockQ.

Áp lực bán tháo còn được ghi nhận trên các sàn tại Hà Nội, trong đó bộ chỉ số HNX-Index thậm chí còn lao dốc 41,4% và UPCoM-Index rơi 2,14% so với đầu năm.

2. Vốn hóa mất hơn 50 tỷ USD, dẫn tới hệ lụy rõ nét Chứng khoán Việt giảm sâu top 1 thế giới

Theo Chứng khoán VNDirect, đà bán tháo của thị trường có thể do nhiều yếu tố kết hợp như Fed đẩy mạnh thắt chặt chính sách tiền tệ để kiểm soát lạm phát, lo ngại về tăng trưởng kinh tế toàn cầu chậm lại bởi lạm phát cao, gián đoạn chuỗi cung ứng và tình trạng tài chính toàn cầu thắt chặt. Đó là lý do tại sao chứng khoán việt giảm sâu theo xu hướng tới.

Ngoài ra, tâm lý nhà đầu tư trong nước cũng bị ảnh hưởng tiêu cực sau các vụ bắt giữ một số chủ tịch HĐQT các công ty lớn liên quan đến thao túng cổ phiếu và gian lận phát hành trái phiếu doanh nghiệp. Việc các chỉ số đi xuống khiến giá trị vốn hóa toàn thị trường cũng bốc hơi trông thấy với mức giảm hơn 1,22 triệu tỷ đồng (tương đương 52 tỷ USD).

Trong đó riêng sàn HoSE đánh mất gần 1,08 triệu tỷ đồng (khoảng 46 tỷ USD) trong thời kỳ chứng khoán việt giảm sâu top 1 thế giới.

Đà giảm khiến định giá của thị trường Việt Nam trở nên rẻ hơn. Số liệu từ Bloomberg cho thấy định giá P/E VN-Index chỉ còn 13 lần, thấp hơn nhiều so với mức cao 19 lần đầu tháng 4 hay mức bình quân 15 lần trong một thập kỷ gần nhất. Nhà đầu tư trong tháng vừa qua cũng ít giao dịch hơn 55% nếu so với mức đỉnh lịch sử tháng 11/2021. Đà suy giảm chủ yếu diễn ra trong quý II với mức bình quân chỉ đạt 17.113 tỷ đồng/phiên, tức giảm hơn 20% so với cùng kỳ năm ngoái.

Thanh khoản sụt giảm dẫn đến tỷ trọng giữa các nhóm nhà đầu tư thay đổi. Nhà đầu tư nước ngoài bắt đầu nước nước ngoài bắt đầu tăng tỷ trọng lên hơn 9% trong các tháng gần đây, cùng với xu hướng mua ròng trở lại đáng kể gần 4.000 tỷ đồng sau khi chứng khoán việt giảm sâu

Theo VNDirect, khối ngoại mua ròng mạnh phần lớn là do dòng vốn ETF (chủ yếu từ VNDiamond ETF và Fubon). Điều này cho thấy bối cảnh vĩ mô cũng như định giá thị trường chứng khoán đang hấp dẫn trong mắt những nhà đầu tư nước ngoài. Trong khi đó tỷ trọng nhóm nhà đầu tư cá nhân trong nước tiếp tục giảm xuống quanh 82% phản ánh tâm lý nghi ngờ cũng như thận trọng hơn trong thời kỳ chứng khoán việt giảm sâu.

Điều đáng nói là các nhà đầu tư trong nước vẫn mở tổng cộng 1,38 triệu tài khoản dù bối cảnh thị trường không mấy tích cực, gần bằng tổng số tài khoản được mở trong cả năm 2021 (1,53 triệu) để nâng tỷ lệ sử dụng tài khoản chứng khoán của Việt Nam lên khoảng 5,7%. Về dài hạn, thị trường tăng trưởng dựa trên nền tảng tăng trưởng lành mạnh của nền kinh tế và lợi nhuận doanh nghiệp. Các tin đồn thiếu kiểm chứng ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán, nếu có cũng chỉ mang tính chất nhất thời chứng khoán việt giảm sâu

3. Công ty tỷ USD ít dần, chứng khoán cũng giảm sâu dần 

Hiện nay tỷ trọng nhóm vốn hóa trung bình chiếm khoảng 41% giá trị giao dịch hàng ngày, tiếp theo là nhóm vốn hóa lớn nhất VN30 với 38% và nhóm vốn hóa nhỏ quanh 14%). Theo tính toán của VNDirect, thị trường chỉ ghi nhận 4 ngành chính: Cung cấp nước & khí đốt (tăng 15,7% so với đầu năm), Bán lẻ (+3,2%), CNTT (+2,7%), Đồ uống (+1,6%) có diễn biến tích cực trong nửa tháng đầu năm

Trong khi đó chứng khoán là ngành có diễn biến kém nhất với mức sụt giảm gần phân nửa giá trị so với đầu năm, là kết quả của thanh khoản suy yếu so với tháng trước. Ngoài ra còn có hiệu suất kém của nhóm thép, oto, xây dựng, bất động sản… sau thời kỳ chứng khoán việt giảm sâu.

Vốn hóa thị trường chủ yếu bị đánh rơi ở nhóm cổ phiếu trụ cột VN30 với các tên tuổi đầu ngành ngân hàng, bất động sản, thép, cao su, bán lẻ… bốc hơi hàng tỷ USD vốn hóa. Danh sách top 10 có đến 9/10 mã bị giảm giá trị so với đầu năm. Đáng kể nhất như bộ đôi Vinhomes và Vingroup ghi nhận tổng mức giảm vốn hóa hơn 168.200 tỷ đồng (hơn 7,2 tỷ USD). Đại gia ngành thép Hòa Phát mất 77.874 tỷ đồng (3,3 tỷ USD), Ông lớn bán lẻ Masan giảm 42.414 tỷ đồng (1,8 tỷ USD) trong nửa đầu năm thời kỳ chứng khoán việt giảm sâu

Nhóm công ty có vốn hóa tỷ USD cũng dần bị thu hẹp khi 10 mã THD, DIG, VND, GEX, MSR, LPB, MML, NLG, VCI, FOX đã phải ngậm ngùi rời nhóm; đây phần nhiều là những cái tên mới lọt vào danh sách trong năm ngoái.Tính đến hết tháng 6, toàn thị trường chỉ còn 51 cổ phiếu có vốn hóa trên 1 tỷ USD.

Trong đó sàn HoSE chỉ còn 42 đại diện và HNX có duy nhất mã KSF. Còn sàn đại chúng chưa niêm yết UPCoM đóng góp 8 cái tên nổi bật như ACV, MCH, VGI, VEA, BSR, VEF, SSH và MVN.

Trong khi chiều tăng trưởng chỉ ghi nhận số ít, đặc biệt là sự bứt phá ngoạn mục của PV Gas khi tăng gần 37.000 tỷ đồng kể từ đầu năm để lọt vào top 4 công ty được định giá lớn nhất thị trường. Bên cạnh đó còn PNJ và REE là 2 cái tên duy nhất tăng mạnh để chen chân vào nhóm công ty tỷ USD trong thời kỳ chứng khoán việt giảm sâu top 1 thế giới

III. Kết luận

Các kiến nghị cho TTCK Việt Nam trong bối cảnh Covid-19 nhằm mục tiêu khắc phục một số hạn chế tồn tại, tạo nên một môi trường đầu tư lành mạnh cho các tổ chức, cá nhân đầu tư trong và ngoài nước, cũng như kênh huy động nguồn vốn lớn cho phục hồi kinh tế sau đại dịch, đặc biệt là sau khi chứng khoán việt giảm sâu.

Một là, tiếp tục hoàn thiện, thay đổi pháp luật, chính sách đầu tư trên TTCK Việt Nam nhằm thu hút, giữ chân các nhà đầu tư nước ngoài và duy trì nguồn vốn đầu tư trong dài hạn. Tránh để nhà đầu tư mất niềm tin trong thời kỳ chứng khoán việt giảm sâu top 1 thế giới

Hai là, cập nhật hệ thống pháp luật giám sát, kiểm tra tính minh bạch trong công bố thông tin, xử lý sai phạm trong lĩnh vực tài chính, nhằm tạo môi trường đầu tư lành mạnh, bảo vệ các lợi ích cho DN cũng như giới đầu tư. Kiến nghị nhằm thực hiện thanh tra, kiểm soát tình trạng tạo doanh thu lợi nhuận giả, vốn điều lệ khống, thao túng giá cổ phiếu và các tiêu cực trong thông tin công bố BCTC. Đó là cách hạn chế, khắc phục chứng khoán việt giảm sâu trong thời gian tới nhằm tạo tâm lý tốt cho nhà đầu tư

Ba là, cần nâng cấp, đầu tư và cải thiện cơ sở vật chất hạ tầng nhằm khắc phục những tồn tại trong hệ thống giao dịch online và kiểm tra tính tương thích của hệ thống điện tử, công nghệ trong tình hình mới. Có những sự chuẩn bị về khoa học và công nghệ cho sự đổi mới và mở rộng TTCK Việt Nam trong tương lai và cả trong thời kỳ chứng khoán việt giảm sâu.

Bốn là, tháo gỡ những vướng mắc mâu thuẫn trong xây dựng hệ thống luật pháp, nâng cao  hiệu quả của các hoạt động thanh tra, giám sát các DN trong việc huy động vốn nhằm khắc phục thời kỳ chứng khoán việt giảm sâu.

Sinh viên thực hiện: Trần Ngọc Thái

Mã sinh viên: 20050006

Lớp: QH2020-E QTKD CLC 5

Mã học phần: INE 3104-2