Thương mại điện tử xuyên biên giới được định nghĩa là hình thức mua – bán của một doanh nghiệp (hoặc người) ở quốc gia này với một doanh nghiệp (hoặc người) ở quốc gia khác. Khách hàng tìm kiếm, tra cứu thông tin về sản phẩm, về doanh nghiệp thông qua trang thương mại điện tử và qua Internet, sau đó tiến hành đặt hàng và thanh toán đơn hàng.
Theo thống kê năm 2022, khoảng 10 triệu sản phẩm do các nhà bán hàng Việt Nam bán ra trên sàn Amazon toàn cầu trong 1 năm, và giá trị xuất khẩu của doanh nghiệp Việt qua sàn này tăng hơn 45%. Xuất khẩu qua thương mại điện tử B2C (B2C là viết tắt của thuật ngữ tiếng anh Business to Customer, mô tả hoạt động trao đổi, mua bán hàng hoá giữa doanh nghiệp và người tiêu dùng cuối cùng.
Nói cách khác, B2C là mô hình chuyên về lĩnh vực bán lẻ của Việt Nam được dự báo tăng từ 3,3 tỷ đô la Mỹ năm 2021 lên 11,1 tỷ đô la vào năm 2026 với tốc độ tăng trưởng TMĐT xuyên biên giới đạt mức ấn tượng hơn 20%/năm. Điều đó cho thấy tầm quan trọng của TMĐT xuyên biên giới đối với doanh nghiệp Việt, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ.
Nội dung bài viết
Thực trạng thương mại điện tử xuyên biên giới trên thế giới và Việt Nam
Thương mại điện tử xuyên biên giới đang ngày càng bùng nổ mạnh mẽ tại nhiều quốc gia phát triển. Điển hình là Trung Quốc khi tốc độ ứng dụng và phát triển thương mại điện tử tại nước này đã tăng theo cấp số nhân trong 10 năm gần đây. Trong nửa đầu năm 2022, số lượng các giao dịch thương mại điện tử xuyên biên giới của Trung Quốc ghi nhận mức tăng trưởng 28,6% so với cùng kỳ năm ngoái.
Tại các thị trường EU, số liệu thống kê từ Bộ Công Thương cho biết doanh số thương mại điện tử đa quốc gia của 16 nước lớn nhất EU đã đạt tới 146 tỷ Euro. Con số này chiếm khoảng 25,5% doanh số thương mại điện tử của cả Châu Âu.
Đông Nam Á cũng là trung tâm mới nổi của thị trường TMĐT, do dân số vốn đã cao nhưng vẫn đang tiếp tục tăng, thu nhập khả dụng tăng, tăng khả năng truy cập Internet, tỷ lệ sử dụng điện thoại thông minh ngày càng nhiều và phát triển cơ sở hạ tầng giao thông mạnh mẽ dẫn đến các dịch vụ hậu cần hiệu quả với tốc độ nhanh hơn và cuối cùng đẩy mạnh phát triển các tuỳ chọn giao hàng.
Cụ thể, kết quả khảo sát trong vòng 12 tháng (từ 1/9/2021 đến 31/8/2022) do Amazon Global Selling (Amazon Global Selling là đơn vị hỗ trợ các doanh nghiệp trên toàn thế giới phát triển kinh doanh toàn cầu – AGS) công bố này 27/10/2022 cho thấy các đối tác bán hàng Việt Nam đã ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng trên Amazon, một trong những nền tảng TMĐT lớn nhất thế giới. Theo báo cáo của Tập đoàn Alphabet, doanh thu từ xuất khẩu thương mại điện tử B2C tại Việt Nam được dự kiến sẽ tăng hơn 20% mỗi năm.
Theo Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số – Bộ Công thương Việt Nam (IDEA), thương mại điện tử Việt Nam đang đạt mức phát triển cực kỳ khả quan: Trải qua 2 năm chịu ảnh hưởng bởi Covid-19, TMĐT là điểm sáng lạc quan cho bức tranh kinh tế Việt Nam, TMĐT đã phục hồi và đạt tăng trưởng khoảng 15% trong năm 2022. Ngoài ra, dư địa phát triển của TMĐT còn rất lớn và cần khích lệ doanh nghiệp, nhà sản xuất Việt cần nắm bắt cơ hội trong thời điểm này.
Những thách thức của thương mại điện tử xuyên biên giới
Thương mại điện tử cho phép người bán và người mua có sự trao đổi hàng hoá, dịch vụ, sản phẩm, thông tin và tiền tệ một cách dễ dàng thông qua Internet hoặc các phương tiện điện tử khác có kết nối mạng. Nhưng cũng chính vì những đặc điểm này, tình trạng vi phạm về hàng giả, hàng kém chất lượng, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ trên thương mại điện tử ngày càng diễn biến phức tạp và có xu hướng gia tăng. Những thách thức trong TMĐT xuyên biên giới đang đặt ra như:
Gian lận thanh toán
Gian lận thanh toán là khó khăn lớn nhất trong việc thực hiện hoạt động thương mại điện tử xuyên biên giới. Để hạn chế gian lận thẻ tín dụng, hầu hết nhà kinh doanh sẽ kích hoạt AVS (Phần mềm diệt virus miễn phí – Active Virus Shield) hoặc hệ thống xác minh địa chỉ, cho phép người mua sử dụng thẻ tín dụng. Ngoài ra, doanh nghiệp nên kiểm tra kỹ IP (viết tắt của Internet Protocol – địa chỉ của giao thức Internet) và địa chỉ thẻ tín dụng có khớp nhau hay không nhằm tránh các rủi ro thanh toán.
Logistics
Khi kinh doanh đa quốc gia, logistics và logistics ngược là những thách thức lớn đối với nhiều doanh nghiệp do chi phí vận chuyển cao, các loại thuế và quy tắc xuất nhập khẩu phức tạp, rủi ro do các yếu tố bên ngoài như thiên tai, dịch bệnh khiến hàng hoá không đến tay khách đúng thời gian dự tính. Doanh nghiệp cần dự báo trước các khó khăn, rủi ro có thể xảy ra, từ đó xây dựng cho mình các giải pháp để xử lý với các tình huống đó.
Doanh nghiệp Việt Nam cần làm gì để nắm bắt thời cơ
Mặc dù thương mại điện tử tạo cơ hội cho doanh nghiệp tiêu thụ sản phẩm, mở rộng thị trường xuất khẩu, tuy nhiên trong quá trình tiếp cận loại hình thương mại này doanh nghiệp cũng gặp không ít khó khăn. Việt Nam đối với doanh nghiệp xuất khẩu, thương mại điện tử xuyên biên giới còn khá mới mẻ với nhiều quy trình, quy định phức tạp về mặt pháp lý, thủ tục và tài chính của nước xuất khẩu, nước nhập khẩu và các nền tảng thương mại điện tử quốc tế.
Áp dụng công nghệ
Doanh nghiệp cần nắm rõ tất cả các bước quy trình vận hành logistics, bao gồm từ xử lý đơn hàng, quản lý hàng tồn cho đến vận chuyển và bảo quản hàng hoá. Để làm được điều này, các công ty cần áp dụng các công nghệ như hệ thống ERP (là hệ thống hoạch định nguồn lực doanh nghiệp, viết tắt của Enterprise Resource Planning) nhằm quản lý và đồng bộ hoá dữ liệu, tự động hoá các hoạt động quản lý đơn hàng, quản lý tình trạng hàng tồn và vận chuyển hàng hoá.
Tối ưu chi phí logistics
Việc tính toán các phương án logistics sao cho tối ưu chi phí để có giá bán cạnh tranh cũng là một trong những vấn đề quan trọng khi phân phối hàng hoá tại thị trường quốc tế. Doanh nghiệp có thể tập trung hàng hoá vào một kho, lựa chọn một đối tác cung cấp dịch vụ logistics toàn diện từ kho đến vận chuyển, tự động hoá quy trình xử lý đơn hàng.
Kết luận
Thương mại điện tử xuyên biên giới trở thành phương thức kinh doanh nổi bật hiện nay, được nhiều doanh nghiệp lựa chọn. Tuy nhiên, việc kinh doanh trực tuyến đa quốc gia yêu cầu các công ty cần chuẩn bị cho mình những kiến thức sâu rộng về thị trường, luật pháp, các công cụ công nghệ và xây dựng phương pháp logistics tối ưu nhất.
Không những thế, thương mại điện tử xuyên biên giới còn hỗ trợ hữu hiệu cho kênh phân phối truyền thống, giúp các doanh nghiệp trong nước dễ dàng tìm được đầu ra cho sản phẩm Việt tới các thị trường tiềm năng nhờ kết nối trực tiếp với khách hàng trên toàn thế giới, quảng bá trực tiếp thương hiệu doanh nghiệp tại thị trường nhập khẩu.
Bên cạnh đó, việc tham gia vào hệ thống xuất khẩu, nhập khẩu trực tuyến, kênh thương mại điện tử xuyên biên giới còn giúp doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ, giảm thiểu tối đa các chi phí mà hình thức xuất khẩu truyền thống đang phải gánh vác như chi phí marketing, lưu kho, tiếp cận khách hàng,… cũng như tạo cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam giao lưu, tiếp cận được với thị trường thế giới một cách chuyên nghiệp hơn, nâng cao năng lực doanh nghiệp và giá trị chất lượng hàng hoá, đưa thương hiệu hàng Việt đến tay người tiêu dùng nhiều hơn trên thị trường thế giới.
Đọc thêm về TMĐT xuyên biên giới tại: https://moit.gov.vn/tin-tuc/doanh-nghiep/doanh-nghiep-nuoc-ngoai/thuong-mai-dien-tu-xuyen-bien-gioi-kenh-xuat-khau-tiem-nang-cho-doanh-nghiep-viet.html
https://clibme.com/thuong-mai-dien-tu-xuyen-bien-gioi/
Sinh viên: Nguyễn Thu Hương
Mã sinh viên: 20050101
