Sông băng tan chảy – một hiện tượng tăng cường trong thế kỷ 20 khiến trái đất của chúng ta mất đi một lượng băng lớn. Hoạt động của con người là thủ phạm chính gây ra biến đổi khí hậu nói chung, băng tan nói riêng. Sông băng tan dẫn tới những hệ lụy không thể đoán trước được đối với trái đất, Vì vậy mà cần có những ý tưởng kịp thời về giải pháp để giảm thiểu quá trình tan băng và tác động tiêu cực của nó tới hành tinh của chúng ta.
Nội dung bài viết
1. Sông băng là gì và nó được hình thành như thế nào?
Những khối băng di chuyển khổng lồ này phát sinh khi tuyết tích tụ ở những nơi lạnh nén và tái kết tinh, Ví dụ, trong các sông băng núi và cực. Chúng ta không nên nhầm lẫn với các mảng Bắc Cực khổng lồ. Các sông băng được phân loại theo hình thái của chúng – các cánh đồng băng, sông băng Cirque, sông băng thung lũng, khí hậu – vùng cực, nhiệt đới hoặc ôn đới – và điều kiện nhiệt của chúng – cơ sở lạnh, nóng hoặc đa nhiệt.
Sự hình thành của một sông băng mất hàng thiên niên kỷ và kích thước của nó thay đổi tùy thuộc vào lượng băng mà nó giữ lại trong suốt vòng đời của nó. Hành vi của những khối này gợi nhớ đến những con sông mà chúng kiếm ăn trong thời gian tan băng, và tốc độ của chúng phụ thuộc vào ma sát và độ dốc của địa hình mà chúng di chuyển. Tổng cộng, các sông băng bao phủ 10% bề mặt Trái đất và cùng với các chỏm băng, chiếm gần 70% lượng nước ngọt của thế giới.
2. Tại sao sông băng tan chảy? Nguyên nhân
Nhiệt độ của Trái đất tăng, không nghi ngờ gì nữa, điều này đã gây ra sự tan chảy của các sông băng trong suốt lịch sử. Ngày nay, tốc độ biến đổi khí hậu đang tiến triển có thể khiến chúng tuyệt chủng trong thời gian kỷ lục. Chúng ta hãy xem xét chi tiết các nguyên nhân đằng sau gây ra hiện tượng sông băng tan chảy:
- Khí thải CO2: nồng độ carbon dioxide trong khí quyển và các khí nhà kính khác được tạo ra bởi ngành công nghiệp, giao thông vận tải, phá rừng và đốt nhiên liệu hóa thạch, trong số các hoạt động khác của con người, làm ấm hành tinh và khiến sông băng tan chảy.
- Sự nóng lên của đại dương: các đại dương hấp thụ 90% độ ấm của Trái đất và thực tế này ảnh hưởng đến sự tan chảy của các sông băng biển, chủ yếu nằm gần các cực và trên bờ biển Alaska (Hoa Kỳ).
3. Hậu quả của sự tan chảy các sông băng.
Trong nghiên cứu nói trên, Đại học Zurich tiết lộ rằng sự tan chảy băng hà đã tăng tốc trong ba thập kỷ qua. Mất nước này đã đạt 335 tỷ tấn mỗi năm, chiếm 30% tốc độ tăng trưởng đại dương hiện tại. Hậu quả chính của quá trình thoái hóa là:
- Mực nước biển tăng:
Các nhà khoa học đã tính toán rằng, khi toàn bộ băng trên hành tinh tan chảy vì biến đổi khí hậu. Mực nước biển sẽ tăng lên 65m. Có thể dẫn đến hiện tượng “biển lấn” – nước biển xâm nhập sâu vào trong đất liền. Dẫn đến tình trạng các vùng đất ven biển, ven sông nhiễm mặn ngày càng nhiều. Đặc biệt, nó còn thiếu cả nước ngọt cho sản xuất và sinh hoạt.
Hơn nữa các đảo, quần đảo và các vùng ven biển cũng có thể sẽ bị nhấn chìm, con người sẽ mất đất, mất nhà. Bên cạnh đó, nước biển cũng có độ axit cao hơn, phần lớn là do hấp thụ khí thải. Nếu nồng độ này tiếp tục tăng lên, hệ sinh vật dưới biển sẽ phải đối mặt với nguy cơ diệt vong lớn. Nhất là các loài có vỏ hoặc xương như thân mềm, cua, san hô,…
- Biến đổi khí hậu:
Khoảng hàng trăm triệu tấn khí metan, đang bị nhốt dưới tầng đóng băng vĩnh cửu ở Bắc Cực. Một trong những mối lo ngại lớn nhất là: hiện tượng các dòng sông băng tan chảy vào mùa hè ở biển Bắc Cực, và nhiệt độ gia tăng nhanh chóng trên toàn bộ khu vực, sẽ làm cho lượng khí metan không lồ đang bị mắc kẹt có thể bất ngờ phát thải vào khí quyển, dẫn đến sự biến đổi khí hậu (trên phạm vi toàn cầu) nhanh chóng và nghiêm trọng.
Đặc biệt, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng tầng đất bị đong băng vĩnh cửu ở Bắc cực chứa tới 1672 tỷ tấn cacbon. Chúng cao gấp đôi lượng CO2 trong khí quyển. Lượng khí này nếu được giải phóng khi lớp băng vĩnh cửu ở Bắc cực tan sẽ làm cho nhiệt độ của Trái Đất tăng lên. Gây ra hiệu ứng nhà kính và suy giảm tầng ozone, thậm chí gây thủng tầng ozone đẩy mạnh sự biến đổi khí hậu theo hướng tiêu cực.
- Sự biến mất của các loài:
Sự tan chảy băng hà cũng sẽ gây ra sự tuyệt chủng của nhiều loài, vì sông băng là môi trường sống tự nhiên của một số động vật, cả trên mặt đất và dưới nước. Gấu Bắc Cực chủ yếu ăn hải cẩu, nhưng nguồn thức ăn này ngày càng khó kiếm hơn. Băng biển – môi trường săn bắt của Gấu Bắc Cực – đã bị thu hẹp 13% mỗi thập kỷ kể từ năm 1979. Các nghiên cứu cho thấy gấu Bắc Cực hiện phải bơi trung bình 3 ngày để tìm hải cẩu, hoặc tìm kiếm các nguồn thức ăn trên cạn ít năng lượng hơn, buộc chúng phải di chuyển nhiều hơn so với trước đây.
- Nắng nóng kéo dài:
Các đợt nắng nóng kéo dài khiến đất đai khô cằn, gây ra tình trạng khan hiếm nước sạch, cháy rừng lan rộng mất kiểm soát, bão bụi và lũ quét. Ở nhiều nơi trên thế giới, việc thiếu nước dẫn tới bệnh dịch nghiêm trọng. Nhiệt độ tăng cao cũng khiến tình trạng ô nhiễm không khí trầm trọng hơn do tầng ozone. Đặc biệt là lượng khí thải từ xe cộ, nhà máy, các nguồn khác phản ứng với ánh sáng mặt trời và nhiệt độ,…
Tầng ozone mặt đất là nhân tố chính gây sương mù quang hóa. Và nhiệt độ càng tăng thì lớp sương mù càng dày. Không khí bẩn khiến tỷ lệ nhập viện và tử vong ở bệnh nhân hen suyễn tăng lên. Làm tình trạng người bị bệnh tim hay phổi trầm trọng hơn. Trái lại, mưa lớn khiến sông hồ tràn nước, phá hủy nhà cửa. Làm nguồn nước uống nhiễm bẩn, rác thải lan tràn và không khí ô nhiễm. Đồng thời, điều kiện nóng ẩm cũng tạo thuận lợi cho bệnh dịch lây lan qua nước và thức ăn phát triển.
4. Các ý tưởng về giải pháp để tránh các sông băng tan chảy:
- Chống biến đổi khí hậu:
Để hạn chế biến đổi khí hậu và cứu các sông băng không tiếp tục tan chảy, chúng ta phải hành động để đảm bảo khí thải CO2 toàn cầu sẽ giảm 45 % trong thập kỷ tới và chúng giảm xuống 0 sau năm 2050.
- Làm chậm sự xói mòn của các tảng băng:
Tạp chí Khoa học Nature đề nghị xây dựng một đập dài 100 mét phía trước sông băng Jakobshavn (Greenland) – nơi bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi sự tan chảy ở Bắc Cực, để chứa sự xói mòn của nó.
- Kết hợp các tảng băng nhân tạo:
Kiến trúc sư người Indonesia Faris Rajak Kotahatuhaha đã giành được một giải thưởng cho dự án của mình Refreeze the Bắc Cực, bao gồm thu thập nước từ các sông băng tan chảy, khử trùng nó và tái cấu trúc nó để tạo ra các khối băng hình lục giác lớn. Nhờ hình dạng của chúng, những tảng băng này sau đó có thể được kết hợp để tạo ra các khối đông lạnh.
- Tăng độ dày của các tảng băng:
Đại học Arizona đề xuất một giải pháp khá đơn giản: sản xuất thêm băng. Đề xuất của họ bao gồm thu thập băng từ bên dưới sông băng thông qua các máy bơm được điều khiển bởi năng lượng gió để trải nó lên các tảng băng trên, để nó đóng băng, do đó tăng cường tính nhất quán.
5. Kết luận:
Các sông băng trên Trái đất đã âm thầm rút lui trong hơn nửa thế kỷ khi biến đổi khí hậu diễn ra không ngừng. Không có nơi nào trên hành tinh – ngoại trừ Đông Nam Á – có khả năng chịu được tác động của một hiện tượng đã làm tan chảy hơn 9,6 tỷ tấn băng trên thế giới kể từ năm 1961.
Theo một nghiên cứu vệ tinh năm 2019 của Đại học Zurich (Thụy Sĩ), và đe dọa sẽ bốc hơi trên một phần ba tổng số sông băng vào năm 2100, theo Quỹ Động vật hoang dã Thế giới.
Các hiện tượng thời tiết cực đoan trên toàn cầu đã, đang và sẽ diễn ra theo chiều hướng xấu nếu con người tiếp tục có những hành động hủy hoại môi trường tự nhiên, vì vậy hãy nêu cao nhận thức về các vấn đề môi trường, chống biến đổi khí hậu, ngăn chặn các dòng sông băng tan chảy,.. và có những giải pháp khắc phục hậu quả của biến đổi khí hậu toàn cầu nói chung, hiện tượng băng tan nói riêng.
Một số bài viết liên quan:
- Thực trạng và sự thích ứng với biến đổi khí hậu ở Việt Nam năm 2022
- Những mục tiêu của COP26 và cam kết của Việt Nam
- Việt Nam và nỗ lực ứng phó biến đổi khí hậu
- Nguyên nhân và ảnh hưởng của biến đổi khí hậu
