Cạnh tranh thành công trong hoạt động kinh doanh quốc tế đòi hỏi doanh nghiệp xây dựng chiến lược phù hợp năng lực cốt lõi. Tuy nhiên, để xây dựng thành công năng lực cốt lõi đó, doanh nghiệp cần hiểu rõ các khái niệm cơ bản về kinh doanh quốc tế, các loại hình chiến lược có thể áp dụng cũng như quy trình xây dựng chiến lược kinh doanh quốc tế. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn một cái nhìn toàn diện về những yếu tố then chốt này.
Nội dung bài viết
1. Kinh doanh quốc tế là gì?
Kinh doanh quốc tế là các hoạt động trao đổi, giao dịch diễn ra giữa các quốc gia trên thế giới. Nói cách khác, đó là khi các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân tiến hành mua bán hàng hóa, dịch vụ, đầu tư vốn hoặc chuyển giao công nghệ vượt qua biên giới quốc gia. Mục tiêu cuối cùng của kinh doanh quốc tế là tạo ra lợi nhuận, mở rộng thị trường và nâng cao năng lực cạnh tranh cho các bên tham gia.
2. Chiến lược kinh doanh quốc tế
Trong bối cảnh kinh doanh quốc tế ngày càng sôi động, việc xây dựng một chiến lược kinh doanh hiệu quả là yếu tố then chốt quyết định sự thành bại của doanh nghiệp. Vậy chính xác chiến lược kinh doanh quốc tế là gì?
Chiến lược kinh doanh quốc tế (International Business Strategy) là một tập hợp thống nhất các mục tiêu, chính sách, và kế hoạch hoạt động của doanh nghiệp nhằm đạt được mục tiêu dài hạn trong môi trường kinh doanh toàn cầu. Nó đóng vai trò như kim chỉ nam cho các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trên thị trường quốc tế, giúp doanh nghiệp xác định hướng đi, tập trung nguồn lực và đưa ra các quyết định phù hợp để thành công.
3. Các loại hình chiến lược Kinh doanh quốc tế
3.1. Chiến lược quốc tế
Chiến lược quốc tế là một trong những cách tiếp cận của hoạt động kinh doanh quốc tế. Cụ thể, doanh nghiệp tận dụng lợi thế cạnh tranh cốt lõi của mình ở thị trường nội địa để thâm nhập thị trường nước ngoài. Nói cách khác, doanh nghiệp sẽ dựa trên những sản phẩm, dịch vụ và quy trình đã thành công ở thị trường trong nước để tiếp cận khách hàng quốc tế.
3.1.1. Ưu điểm của chiến lược quốc tế
- Tiết kiệm chi phí: Doanh nghiệp không cần đầu tư quá nhiều vào việc nghiên cứu thị trường, điều chỉnh sản phẩm hay xây dựng hệ thống phân phối ở nước ngoài.
- Tận dụng lợi thế cạnh tranh: Doanh nghiệp có thể khai thác tối đa những điểm mạnh sẵn có để cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
3.1.2. Nhược điểm của chiến lược quốc tế
- Khả năng đáp ứng nhu cầu địa phương thấp: Việc ít điều chỉnh sản phẩm và dịch vụ có thể khiến doanh nghiệp khó cạnh tranh với các đối thủ địa phương.
- Cạnh tranh gay gắt từ các doanh nghiệp địa phương: Doanh nghiệp nước ngoài thường gặp phải sự cạnh tranh mạnh mẽ từ các doanh nghiệp địa phương, những người am hiểu thị trường và có mối quan hệ tốt hơn với khách hàng.
3.2. Chiến lược đa quốc gia
Chiến lược tiếp theo có thể áp dụng trong kinh doanh quốc tế là Chiến lược đa quốc gia. Với chiến lược kinh doanh quốc tế này, doanh nghiệp điều chỉnh sản phẩm, dịch vụ và chiến lược marketing của mình để phù hợp với nhu cầu và đặc điểm riêng của từng thị trường quốc gia. Mục tiêu là tối đa hóa doanh thu và lợi nhuận bằng cách đáp ứng tốt nhất nhu cầu của khách hàng ở mỗi quốc gia.
3.2.1. Ưu điểm của chiến lược đa quốc gia
- Đáp ứng tốt nhu cầu địa phương: Việc điều chỉnh sản phẩm và dịch vụ giúp doanh nghiệp tăng khả năng cạnh tranh và thu hút khách hàng ở từng thị trường.
- Tăng doanh thu và lợi nhuận: Bằng cách thâm nhập sâu vào từng thị trường, doanh nghiệp có thể khai thác tối đa tiềm năng và đạt được hiệu quả kinh doanh cao hơn.
3.2.2. Nhược điểm của chiến lược đa quốc gia
- Chi phí cao: Việc điều chỉnh sản phẩm, dịch vụ và chiến lược marketing cho từng thị trường đòi hỏi chi phí đầu tư đáng kể.
- Quản lý phức tạp: Việc phân quyền cho các chi nhánh ở nước ngoài dẫn đến khó khăn trong việc quản lý tập trung và kiểm soát hoạt động.
3.3. Chiến lược toàn cầu
Một chiến lược khác của Kinh doanh quốc tế là Chiến lược toàn cầu. Doanh nghiệp xem toàn bộ thế giới như một thị trường thống nhất và áp dụng một chiến lược chung cho tất cả các quốc gia. Trọng tâm của chiến lược này là tạo ra sự đồng bộ, tận dụng lợi thế quy mô và tối ưu hóa hiệu quả hoạt động trên phạm vi toàn cầu.
3.3.1. Ưu điểm của chiến lược toàn cầu
- Hiệu quả cao: Việc tiêu chuẩn hóa sản phẩm, dịch vụ, quy trình giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hoạt động, đạt hiệu quả cao trên toàn cầu.
- Tiết kiệm chi phí: Sản xuất hàng loạt và phân phối toàn cầu giúp giảm thiểu chi phí sản xuất, vận chuyển và marketing.
- Tăng cường sức mạnh thương hiệu: Thương hiệu toàn cầu giúp doanh nghiệp tạo dựng uy tín và lòng tin với khách hàng trên khắp thế giới.
3.3.2. Nhược điểm của chiến lược toàn cầu
- Thiếu linh hoạt: Việc áp dụng một chiến lược chung cho tất cả các thị trường có thể khiến doanh nghiệp khó thích ứng với những đặc thù văn hóa, chính trị và kinh tế của từng quốc gia.
- Khó đáp ứng nhu cầu địa phương: Sản phẩm và dịch vụ tiêu chuẩn hóa có thể không phù hợp với nhu cầu và thị hiếu của khách hàng ở một số thị trường.
3.4. Chiến lược xuyên quốc gia
Chiến lược xuyên quốc gia là chiến lược cuối cùng trong hoạt động Kinh doanh quốc tế và là sự kết hợp những điểm mạnh của cả chiến lược đa quốc gia và toàn cầu. Chiến lược này đề cập doanh nghiệp vừa tập trung vào việc thích ứng với các điều kiện đặc thù của từng thị trường quốc gia, vừa khai thác lợi thế quy mô và hiệu quả hoạt động trên phạm vi toàn cầu. Mục tiêu là tối ưu hóa cả hai yếu tố: đáp ứng địa phương và hội nhập toàn cầu.
3.4.1. Ưu điểm của chiến lược xuyên quốc gia
- Tăng khả năng cạnh tranh: Sự kết hợp giữa đáp ứng địa phương và hiệu quả toàn cầu giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
- Thúc đẩy đổi mới sáng tạo: Việc chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm giữa các chi nhánh trên toàn cầu tạo điều kiện thuận lợi cho sự đổi mới sáng tạo.
3.4.2. Nhược điểm của chiến lược xuyên quốc gia
- Phức tạp trong quản lý: Việc kết hợp giữa địa phương hóa và toàn cầu hóa đòi hỏi doanh nghiệp phải có năng lực quản lý cao và hệ thống quản trị hiệu quả.
- Chi phí triển khai cao: Xây dựng mạng lưới liên kết, chia sẻ kiến thức và công nghệ giữa các chi nhánh trên toàn cầu đòi hỏi chi phí đầu tư đáng kể.
4. Quy trình xây dựng chiến lược kinh doanh quốc tế thành công
Để đạt được thành công trên thị trường quốc tế, doanh nghiệp cần xây dựng một chiến lược kinh doanh quốc tế hiệu quả và dưới đây là quy trình gồm 6 bước quan trọng.
4.1. Phân tích môi trường kinh doanh quốc tế
- Nghiên cứu kỹ lưỡng môi trường kinh doanh quốc tế, bao gồm các yếu tố chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa, pháp lý và công nghệ của các quốc gia mục tiêu.
- Phân tích ngành và thị trường mục tiêu: Xác định quy mô thị trường, nhu cầu khách hàng, đối thủ cạnh tranh,…
- Đánh giá nội lực doanh nghiệp: Xác định điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, thách thức của doanh nghiệp khi tham gia kinh doanh quốc tế.
4.2. Xác định mục tiêu kinh doanh quốc tế
- Xác định rõ ràng mục tiêu kinh doanh quốc tế của doanh nghiệp, ví dụ như: tăng doanh thu, mở rộng thị phần, xây dựng thương hiệu quốc tế, đa dạng hóa thị trường…
- Mục tiêu cần cụ thể, đo lường được, khả thi, phù hợp với nguồn lực và định hướng phát triển của doanh nghiệp.
4.3. Lựa chọn thị trường mục tiêu kinh doanh quốc tế
- Dựa trên kết quả phân tích môi trường kinh doanh quốc tế và mục tiêu kinh doanh quốc tế, lựa chọn thị trường mục tiêu phù hợp với doanh nghiệp.
- Cân nhắc các yếu tố như: quy mô thị trường, tiềm năng tăng trưởng, rủi ro chính trị, khoảng cách địa lý, văn hóa kinh doanh…
4.4. Xây dựng chiến lược kinh doanh quốc tế
- Lựa chọn chiến lược kinh doanh quốc tế phù hợp với mục tiêu, nguồn lực và điều kiện cụ thể của doanh nghiệp (chiến lược quốc tế, đa quốc gia, toàn cầu hay xuyên quốc gia).
- Xây dựng chiến lược sản phẩm, chiến lược giá, chiến lược phân phối và chiến lược marketing phù hợp với thị trường mục tiêu.
4.5. Triển khai chiến lược kinh doanh quốc tế
- Xây dựng kế hoạch hành động cụ thể để triển khai chiến lược kinh doanh quốc tế, bao gồm các hoạt động như: tìm kiếm đối tác, thành lập văn phòng đại diện, xuất nhập khẩu hàng hóa, quảng bá sản phẩm…
- Phân bổ nguồn lực hiệu quả cho các hoạt động kinh doanh quốc tế.
4.6. Đánh giá và kiểm soát chiến lược kinh doanh quốc tế
- Thường xuyên theo dõi, đánh giá hiệu quả của chiến lược kinh doanh quốc tế và điều chỉnh cho phù hợp với những thay đổi của thị trường.
- Xây dựng hệ thống kiểm soát để đảm bảo hoạt động kinh doanh quốc tế diễn ra đúng kế hoạch và đạt được mục tiêu đề ra.
Nhìn chung, kinh doanh quốc tế mở ra cánh cửa cho sự phát triển vượt bậc của doanh nghiệp, nhưng đồng thời cũng đặt ra những thách thức không nhỏ. Bằng việc nắm vững khái niệm, các loại hình chiến lược, quy trình xây dựng chiến lược kinh doanh quốc tế bài viết đã trình bày, doanh nghiệp có thể phần nào tự tin hoạch định con đường chinh phục thị trường toàn cầu. Doanh nghiệp có thể đọc thêm tại đây để xây dựng chiến lược kinh doanh quốc tế hiệu quả:
Toàn cầu hóa trong thời đại 4.0: Cơ hội và thách thức đối với Việt Nam
Thương Mại Điện Tử xuyên biên giới mở ra nhiều cơ hội lớn cho các doanh nghiệp Việt Nam năm 2022
Hoạt động kinh doanh quốc tế tại Việt Nam: Thực trạng và một số kiến nghị nâng cao hiệu quả
Hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam: 3 định hướng trong giai đoạn mới
Sinh viên thực hiện: Nguyễn Hải Anh
Mã sinh viên: 22050025
Lớp: QH2022E – QTKD 1
Mã học phần: INE3014_4
