Nội dung bài viết
Giới thiệu
Cách mạng công nghiệp 4.0 đang mở ra một kỷ nguyên mới, một kỷ nguyên số nơi có thể kết nối thế giới, mang lại cơ hội phát triển cho mọi ngành nghề, lĩnh vực, trong đó, ngành kế toán chịu tác động rõ nét nhất. Khi ứng dụng công nghệ số, công việc kế toán không bị hạn chế bởi khoảng cách địa lý. Nhân viên kế toán có thể làm việc ở mọi nơi trên thế giới, miễn là đáp ứng được các yêu cầu của công việc kế toán.
Trí tuệ nhân tạo có thể thay thế công việc thủ công của kế toán trong việc thu thập, xử lý và tính toán số liệu, phân tích số liệu…Thông tin được cung cấp ở khâu có thể được thay thế bằng máy móc, nhưng người làm kế toán cần phải hiểu công nghệ và sử dụng nó để thực hiện công việc một cách thành thạo. Trí tuệ nhân tạo tuy không thể thay thế con người nhưng nó đang làm thay đổi môi trường và điều kiện làm việc của kế toán.
Như vậy, sự bùng nổ của công nghệ từ cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang và sẽ tác động không nhỏ đến lĩnh vực kế toán, tạo ra một xu hướng phát triển mới, buộc ngành kế toán phải tìm ra những hướng đi phát triển mới trong thời kỳ Cách mạng công nghiệp 4.0.
Những thuận lợi và khó khăn của ngành kế toán Việt Nam trong cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0
Những thuận lợi
Điều kiện làm việc thuận lợi
Đối với nhân viên kế toán, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 tạo được điều kiện làm việc thuận lợi hơn, chẳng hạn như thông qua việc sử dụng các thiết bị, quy trình hiện đại và công nghệ số, kế toán viên có thể thu thập những thông tin mà trước đây khó thu thập được
Bên cạnh đó, các kế toán viên có thể thu thập được những dữ liệu từ những kho dữ liệu khổng lồ, phục vụ nhanh chóng cho công việc, tất cả các loại trạm kiểm soát thông tin ra quyết định và tất cả những người có lợi ích liên quan. Miễn là có internet, điều này có thể xảy ra mọi lúc, mọi nơi. Đó là nhờ công nghệ điện toán đám mây. Tính linh hoạt này đặc biệt thuận tiện cho các kế toán viên làm việc cho nhiều công ty cùng một lúc.
Mở rộng thị trường
Cách mạng công nghiệp 4.0 sẽ là cơ hội để các công ty kế toán nâng cao chất lượng dịch vụ của mình, mở rộng thị trường sang các nước khác trong khu vực và trên thế giới nhờ kết nối internet. Cuộc cách mạng này cũng tạo điều kiện cho việc thúc đẩy khai thác dữ liệu và cải thiện độ tin cậy của các báo cáo thông qua hệ thống kế toán tự động theo yêu cầu.
Nâng cao năng suất lao động
Việc ứng dụng các công nghệ của cuộc CMCN 4.0 đã giúp nâng cao nhiều lần năng suất làm việc của các kế toán viên. Việc cải thiện năng suất lao động giúp doanh nghiệp hay người làm dịch vụ kế toán thuê ít nhân công hơn và tăng doanh số bán hàng bằng cách cung cấp dịch vụ cho nhiều khách hàng hơn, điều này sẽ giúp cải thiện chất lượng kế toán và giảm nhiều lần thời gian thực hiện.
Tự động hóa nhờ trí tuệ nhân tạo
Công nghệ trí tuệ nhân tạo là sự lựa chọn hiệu quả vì có thể tự động nhập chứng từ, hạch toán kế toán, kết nối với cơ quan thuế, ngân hàng, gửi báo cáo thuế, thực hiện các giao dịch thanh toán, nhận sao kê, đối chiếu với ngân hàng trên phần mềm. Việc tự động hóa này có thể giúp một kế toán viên làm kế toán cho vài chục đến cả trăm doanh nghiệp siêu nhỏ một tháng, qua đó giúp giải quyết được triệt để bài toán nguồn lực kế toán cho các doanh nghiệp siêu nhỏ sau này.
Những khó khăn
Cách mạng công nghiệp 4.0 mang đến cho ngành kế toán nhiều cơ hội, nhưng đồng thời cũng sẽ tạo ra không ít những khó khăn từ phía khách quan và chủ quan
Về khách quan, hiện nay, hệ thống công nghệ thông tin (CNTT) đã và đang được sử dụng sâu rộng trong hầu hết các hoạt động nghiệp vụ kế toán và trở thành công cụ không thể thiếu. Tuy nhiên, quá trình này cũng sẽ phản ánh mức độ ứng dụng CNTT của các đơn vị trong ngành, đòi hỏi sự chuẩn bị tốt hơn về hạ tầng CNTT để theo kịp sự phát triển của xã hội. Người làm kế toán, cán bộ, công chức, viên chức doanh nghiệp kế toán phải kịp thời nâng cao trình độ ứng dụng CNTT để đảm bảo đáp ứng yêu cầu công việc.
Về chủ quan, kiến thức, hiểu biết, trình độ ứng dụng CNTT của các kế toán viên, cán bộ, công chức và người lao động vẫn còn nhiều hạn chế, chưa đồng đều. Chất lượng hạ tầng CNTT trên toàn ngành nhìn chung vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu đặt ra. Việc áp dụng CNTT phục vụ công tác thường xuyên của ngành mặc dù đã có nhiều tiến bộ song vẫn còn tương đối hạn chế và chưa đi vào chiều sâu, chưa đáp ứng được những hoạt động tác nghiệp cụ thể có tính phức tạp và đặc thù chuyên môn cao.
Ngoài ra, thách thức liên quan đến rủi ro mất thông tin, dữ liệu thông qua việc kết nối internet cũng là một vấn đề quan trọng cần phải quan tâm. Hơn nữa, thông tin, kết quả kiểm toán có thể bị rò rỉ từ việc gửi thư điện tử tới đơn vị được kiểm toán hoặc các tổ chức, cá nhân bên ngoài, trao đổi qua mạng nội bộ. Các phần tử xấu có thể lợi dụng các thông tin, kết quả kế toán, kiểm toán chưa chính thức để thực hiện các mục đích phá hoại, gây hậu quả nghiêm trọng.
Giải pháp cho ngành kế toán Việt Nam trước tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0
Để tranh thủ tối đa các lợi thế cũng như hạn chế tác động tiêu cực của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, ngành kế toán cần chú trọng:
Về phía cơ quan quản lý
Thứ nhất, cơ quan quản lý Nhà nước về ngành kế toán cần phải nhanh chóng nghiên cứu và ban hành các quy định pháp lý liên quan đến việc thực hiện công tác kế toán trong điều kiện công nghệ số, nhất là việc quy định về kiểm tra giám sát chất lượng các phần mềm kế toán, để đảm bảo việc vận hành công việc kế toán đúng như quy định của các văn bản pháp luật về kế toán đồng thời phải bảo đảm an toàn, bảo mật thông tin kế toán.
Thứ hai, xây dựng và hoàn thiện cơ sở hạ tầng kỹ thuật đảm bảo cho hoạt động ứng dụng thông tin của toàn ngành. Tiến hành xây dựng trung tâm dữ liệu tập trung công nghệ tiên tiến, phù hợp đáp ứng việc triển khai ứng dụng CNTT; xây dựng hệ thống mạng nội bộ đảm bảo nhu cầu hoạt động của các đơn vị trực thuộc, xây dựng mạng diện rộng kết nối toàn ngành, đảm bảo tốc độ đường truyền ở mức cao.
Thứ ba, tiếp tục đẩy mạnh hợp tác quốc tế, không ngừng phát triển các thị trường dịch vụ kế toán, kiểm toán lành mạnh, bền vững. Phát triển các hoạt động dịch vụ kế toán, theo xu hướng phát triển của các nước trong khu vực và quốc tế, tạo dựng mối quan hệ tốt đẹp và mở rộng giao lưu nghề nghiệp.
Về phía các tổ chức, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ kế toán
Lập kế hoạch đầu tư hệ thống công nghệ phù hợp, đồng thời phát triển nguồn nhân lực CNTT đáp với số lượng và chất lượng đảm bảo đáp ứng được yêu cầu quản lý. Nâng cao năng lực chuyên môn của đội ngũ công chức sử dụng CNTT để đảm bảo đủ năng lực quản lý, vận hành và phát triển hệ thống CNTT; nâng cao khả năng ứng dụng CNTT trong công việc, từng bước nâng cao năng lực thực hiện công việc kiểm toán của kế toán viên.
Doanh nghiệp cũng cần đưa ra biện pháp nhằm bảo mật thông tin, xây dựng trung tâm sao lưu dữ liệu, nâng cấp hệ thống đảm bảo an ninh lên mức cao nhằm đảm bảo tính ổn định và an toàn.. Trong thời đại bùng nổ công nghệ, thông tin được coi là nguồn dữ liệu cực kỳ quan trọng đối với doanh nghiệp. Làm thế nào để thông tin không bị tiết lộ ra bên ngoài hoặc bị tấn công bởi các hacker? Đây là một nguy cơ lớn mà các kế toán cần nhận thức và chuẩn bị cho những vấn đề có thể xảy ra khi ứng dụng các công nghệ mới.
Về phía kế toán viên
Cần nâng cao nhận thức về cách mạng công nghiệp 4.0 và những tác động của nó đặc biệt là đến ngành kế toán. Người làm kế toán cần có sự thay đổi để thích ứng với công nghệ mới, các công cụ mới như Blockchain, ngân hàng mở,… đang dần thay đổi phương thức mà kế toán thực hiện. Do đó, cần phải đi trước đón đầu, tránh tình trạng bị tụt hậu phía sau.
Nếu như trước đây, nhân sự trong ngành kế toán chỉ cần có trình độ và chuyên môn về tài chính kế toán là có thể thực hiện công việc kế toán, hiện nay để thích nghi với những thay đổi, người làm kế toán không chỉ am hiểu về tài chính nói riêng mà còn cần thành thạo cả về công nghệ. Khi công nghệ đã xâm nhập sâu vào mọi lĩnh vực thì để thực hiện công việc, người làm kế toán buộc phải tự nâng cao trình độ, tự đào tạo thêm về kiến thức tin học mới.
Bên cạnh đó, ngôn ngữ quốc tế cũng là phương tiện không thể thiếu đối với mỗi kế toán viên. Những chứng chỉ được công nhận hoạt động ở nhiều nước trên thế giới như: ACCA, Chương trình đào tạo kế toán quản trị Hoa Kỳ, CIA…có thể giúp kế toán viên Việt Nam mở rộng tối đa phạm vi hoạt động của mình, nâng cao khả năng cạnh tranh nguồn nhân lực trong lĩnh vực kế toán Việt Nam trên trường quốc tế.
Kết luận
Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 có thể tạo nên sự cạnh tranh quyết liệt nhưng cũng là cơ hội để ngành kế toán không ngừng phát triển, các hướng đi kể trên nhằm cải thiện, chất lượng kế toán, giúp các cá nhân, tổ chức nâng cao khả năng cạnh tranh trong kỷ nguyên Cách mạng công nghiệp 4.0, góp phần công khai minh bạch các thông tin, nâng cao chất lượng dịch vụ, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của người dân.
Tham khảo thêm tài liệu về ngành kế toán tại:
https://www.hoiketoanhcm.org.vn/vn/trao-doi/ke-toan-kiem-toan-va-cuoc-cach-mang-cong-nghiep-40/
https://clibme.com/phan-mem-ke-toan-thong-dung/
Người viết: Trần Thị Yến
MSV: 19051270
Lớp: INE3104 6_Bài tập lớn
Bài viết hay quá ạ. Nhờ đoc bài này mà mình có thêm định hướng về ngành kế toán cho bản thân sau khi ra trường. Cảm ơn tác giả !!
Bài viết có tính thực tiến và rất hữu ích. Mong bạn viết thêm nhiều bài về đề tài này.
Thật là một bài viết bổ ích. Quả nhiên tác giả đã tốn rất nhiều công sức để mang đến cho đọc giả những kiến thức bổ ích như vậy, xin chân thành cảm ơn.
Bài viết ý nghĩa, sâu sắc. Đọc bài viết mà một học sinh cuối cấp như mình muốn trở thành 1 kế toán viên tương lai ạ🤗🤗. Chân thành sâu sắc cảm ơn tác giả.