Chuyển đổi số 2023: Xu thế tất yếu của phát triển kinh tế – xã hội Việt Nam

Chuyển đổi số là một quá trình thay đổi toàn diện từ cách thức hoạt động, tư duy con người, văn hóa doanh nghiệp để tạo ra sự phát triển đột phá. Chuyển đổi số đã và đang mang lại nhiều lợi ích to lớn cho các quốc gia, doanh nghiệp và người dân. Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, vấn đề này càng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

1. Tổng quan về chuyển đổi số

Khái niệm chuyển đổi số

Chuyển đổi số là quá trình sử dụng công nghệ số để thay đổi cách thức hoạt động của một tổ chức. Nó bao gồm cả việc áp dụng các công nghệ mới và thay đổi cách thức tổ chức hoạt động để tận dụng tối đa những lợi ích của công nghệ.

Chuyển đổi số có thể được thực hiện ở nhiều cấp độ khác nhau, từ cá nhân đến tổ chức, doanh nghiệp, và thậm chí là cả quốc gia. Đối với cá nhân, điều này giúp nâng cao hiệu quả công việc, học tập, và giải trí. Đối với tổ chức, doanh nghiệp, việc này có thể giúp nâng cao năng suất, hiệu quả, và khả năng cạnh tranh. Đối với quốc gia, nó có thể giúp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, cải thiện đời sống người dân, và nâng cao vị thế quốc tế.

Chuyển đổi số có được là nhờ sự tiến bộ vượt bậc của những công nghệ mang tính đột phá, nhất là công nghệ kỹ thuật số.

Ví dụ về chuyển đổi số:

  1. Ngành Tài chính – Ngân hàng: JPMorgan Chase & Co., một ngân hàng đầu tư đa quốc gia của Mỹ, đã thành công trong việc cắt giảm thời gian dành cho việc giải thích các hợp đồng cho vay thương mại xuống còn vài giây bằng cách sử dụng máy học.
  2. Ngành dịch vụ: Netflix, một dịch vụ phát trực tuyến, đã thay đổi cách thức tiếp cận và tương tác với khách hàng thông qua việc ứng dụng công nghệ số5.
  3. Ngành giáo dục: Nền tảng học trực tuyến như Zoom, Google Meet,… là một trong những ứng dụng được thực hiện chuyển đổi số của doanh nghiệp được tin dùng trong và sau đại dịch Covid.
  4. Ngành sản xuất, bán lẻ: Nike, một công ty sản xuất và bán lẻ hàng đầu thế giới, đã thay đổi mô hình kinh doanh của mình thông qua việc ứng dụng công nghệ số.
chuyển đổi số
Ứng dụng công nghệ chuyển đổi số

2. Các lĩnh vực áp dụng chuyển đổi số 2023 

Công cuộc chuyển đổi 2023 là một quá trình toàn diện, có thể được áp dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, từ cá nhân đến tổ chức, doanh nghiệp, và thậm chí là cả quốc gia.

Các lĩnh vực áp dụng chuyển đổi số phổ biến hiện nay bao gồm:

Giáo dục: Giúp nâng cao chất lượng giáo dục, tạo ra môi trường học tập hiện đại và hiệu quả hơn. Các công nghệ số được ứng dụng trong giáo dục bao gồm e-learning, học trực tuyến, thực tế ảo, thực tế tăng cường.

Chuyển đổi số trong giáo dục
Học sinh sử dụng ứng dụng Ôn luyện để ôn tập kiến thức

Y tế: Thực hiện trong y tế giúp nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe, tạo ra hệ thống y tế thông minh và hiệu quả hơn. Các công nghệ số được ứng dụng trong y tế bao gồm telemedicine, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, v.v.

Nông nghiệp: Áp dụng trong nông nghiệp giúp nâng cao năng suất, hiệu quả, và khả năng cạnh tranh của nông nghiệp. Các công nghệ số được ứng dụng trong nông nghiệp bao gồm IoT, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn.

Công nghiệp: Chuyển đổi số trong công nghiệp giúp tự động hóa các quy trình sản xuất, nâng cao năng suất, hiệu quả, và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp. Các công nghệ số được ứng dụng trong công nghiệp bao gồm IoT, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn.

Chuyển đổi số trong nông nghiệp
Nông nghiệp ứng dụng công nghệ số

Logistics: Chuyển đổi số trong logistics giúp tối ưu hóa các quy trình vận chuyển, phân phối, và lưu kho, nâng cao hiệu quả và giảm chi phí. Các công nghệ số được ứng dụng trong logistics bao gồm IoT, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn.

Tài chính: Giúp số hóa các dịch vụ tài chính, nâng cao hiệu quả và tiện lợi cho khách hàng. Các công nghệ số được ứng dụng trong tài chính bao gồm ngân hàng điện tử, thanh toán di động.

Chính phủ: Ứng dụng trong chính phủ giúp nâng cao hiệu quả quản lý, cung cấp dịch vụ công trực tuyến, và tạo ra mối liên hệ chặt chẽ giữa chính phủ và người dân. Các công nghệ số được ứng dụng trong chính phủ bao gồm chính phủ điện tử, dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo.

Ngoài ra, nó còn được áp dụng trong nhiều lĩnh vực khác như thương mại điện tử, truyền thông, giải trí

Cách mạng số đang mang lại những tác động tích cực đến tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Nó giúp nâng cao hiệu quả, năng suất, và khả năng cạnh tranh, tạo ra những sản phẩm, dịch vụ mới, và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

3. Thành tựu chuyển đổi số 2023

Trong năm 2023, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong chuyển đổi số, thể hiện qua các lĩnh vực sau:

Chính phủ số

Chính phủ Việt Nam đã triển khai nhiều nền tảng số quan trọng, bao gồm:

  • Cổng Dịch vụ công quốc gia: Cổng Dịch vụ công quốc gia đã cung cấp hơn 4.400 dịch vụ công trực tuyến, trong đó có hơn 2.000 dịch vụ công cấp độ 4 (tự động hoàn thành).
  • Nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu quốc gia: Nền tảng này đã kết nối, chia sẻ dữ liệu của hơn 1.000 cơ quan, tổ chức, giúp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước.
  • Hệ thống thông tin quản lý văn bản và điều hành: Hệ thống này đã được triển khai đến 100% các cơ quan nhà nước, giúp nâng cao hiệu quả công tác chỉ đạo, điều hành.

Kinh tế số

Tỷ trọng kinh tế số trong GDP của Việt Nam đạt 25,4%, tăng 2,1% so với năm 2022. Thương mại điện tử bán lẻ đạt 17,1 tỷ USD, tăng 22,6% so với năm 2022.

Xã hội số

Số lượng người sử dụng internet của Việt Nam đạt 78,1 triệu người, chiếm 73,4% dân số. Số lượng người sử dụng điện thoại thông minh đạt 69,4 triệu người, chiếm 65,5% dân số.

Các lĩnh vực khác

Trong các lĩnh vực khác như giáo dục, y tế, nông nghiệp, tài chính, v.v., Việt Nam cũng đã đạt được những thành tựu đáng kể trong chuyển đổi số.

Ví dụ, trong lĩnh vực giáo dục, Việt Nam đã triển khai chương trình học trực tuyến “Sóng và máy tính cho em”, giúp hơn 2,5 triệu học sinh ở vùng sâu, vùng xa được tiếp cận với giáo dục. Trong lĩnh vực y tế, Việt Nam đã triển khai hệ thống khám chữa bệnh từ xa, giúp người dân ở vùng sâu, vùng xa được tiếp cận với dịch vụ y tế chất lượng cao. Trong lĩnh vực nông nghiệp, Việt Nam đã triển khai các ứng dụng công nghệ số để nâng cao năng suất, hiệu quả sản xuất nông nghiệp.

Chương trình “Sóng và máy tính cho em”

4. Khó khăn thách thức chuyển đổi số 2023 và công nghệ số 

Chuyển đổi số là một quá trình phức tạp, đòi hỏi sự đầu tư lớn về nguồn lực, cả về tài chính và con người. Ngoài ra, nhiệm vụ chuyển đổi cũng đòi hỏi sự thay đổi về tư duy và văn hóa tổ chức. Do đó, để đạt được điều này cũng gặp phải nhiều khó khăn và thách thức.

Thiếu nguồn lực: Lĩnh vực này đòi hỏi nguồn lực đầu tư lớn, bao gồm cả nguồn lực tài chính và nguồn lực con người. Nguồn lực tài chính là cần thiết để đầu tư cho các công nghệ số, xây dựng hạ tầng số, và đào tạo nguồn nhân lực. Trong khi đó, nguồn lực tài chính đòi hỏi không nhỏ và cần đầu tư lâu dài. Doanh nghiệp còn phải chuyển hết dữ liệu ở dang văn bản sang số hóa, do đó yêu cầu cả về thời gian. Nguồn lực con người là cần thiết để triển khai và vận hành các hệ thống số.

Thiếu kỹ năng: Nhân lực đáp ứng yêu cầu đòi hỏi có kỹ năng và kiến thức về công nghệ số. Tuy nhiên, hiện nay, nguồn nhân lực có kỹ năng số ở Việt Nam vẫn còn thiếu, đặc biệt là ở các vùng sâu, vùng xa. Nhiều người còn e ngại, chưa sẵn sàng triển khai nhất là ở công đoạn bắt tay vào thực hiện.

Thay đổi văn hóa: Chuyển đổi số đòi hỏi sự thay đổi về tư duy và văn hóa tổ chức. Doanh nghiệp cần thay đổi từ tư duy truyền thống sang tư duy số, từ mô hình kinh doanh truyền thống sang mô hình kinh doanh số. Doanh nghiệp phải đào tạo lại nhân sự và thúc đẩy văn hóa.

Rủi ro an ninh mạng: Gia tăng rủi ro an ninh mạng. Doanh nghiệp cần có các biện pháp bảo vệ an ninh mạng để bảo vệ dữ liệu và hệ thống thông tin.

Rủi ro từ công nghệ số
Rủi ro tư duy quản lý dữ liệu

5. Giải pháp cho chuyển đổi số 2023 

Giải pháp cho công cuộc này là tập hợp các biện pháp, hành động nhằm thực hiện quá trình chuyển đổi số. Các giải pháp này cần được thiết kế và triển khai phù hợp với điều kiện thực tế của từng tổ chức, doanh nghiệp, và quốc gia.

Giải pháp cho chuyển đổi

Xây dựng chiến lược chuyển đổi số: Chiến lược chuyển đổi số quốc gia cần được xây dựng trên cơ sở đánh giá thực trạng, xác định mục tiêu, định hướng, lộ trình và giải pháp cụ thể cho từng lĩnh vực, từng đối tượng. Chiến lược cần được ban hành và triển khai đồng bộ, có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành, các doanh nghiệp và người dân.

Đào tạo nguồn nhân lực số: Nguồn lực cho chuyển đổi số bao gồm cả nguồn lực tài chính, nguồn lực con người và nguồn lực công nghệ. Để đáp ứng nhu cầu chuyển đổi số, cần có sự đầu tư mạnh mẽ về nguồn lực, trong đó chú trọng đến nguồn lực con người, là yếu tố quyết định thành công của quá trình chuyển đổi số.

Thúc đẩy ứng dụng công nghệ số: Ứng dụng công nghệ số là nội dung cốt lõi. Doanh nghiệp cần có kế hoạch ứng dụng các công nghệ số phù hợp với nhu cầu và khả năng của mình.

Nâng cao nhận thức về chuyển đổi số: Cần nâng cao nhận thức về chuyển đổi số cho các cấp, các ngành, các doanh nghiệp và người dân. Mọi người cần hiểu rõ về chuyển đổi số, lợi ích của chuyển đổi số và vai trò của mình trong quá trình chuyển đổi số.

Giải pháp chuyển đổi số

Phối hợp chặt chẽ giữa Chính phủ, doanh nghiệp, và người dân.

Chính phủ cần có các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong chuyển đổi số:

Tạo điều kiện thuận lợi về thủ tục hành chính, thuế, và tài chính cho doanh nghiệp.

Hoàn thiện khung pháp lý, tạo điều kiện cho doanh nghiệp và người dân tham gia

Đầu tư phát triển hạ tầng số, dữ liệu số, nền tảng số.

Thúc đẩy hợp tác quốc tế trong lĩnh vực này.

Nâng cao nhận thức về phương  cho người dân và doanh nghiệp.

Lãnh đạo TP. HCM trải nghiệm công nghệ áp dụng chuyển đổi số

Doanh nghiệp cần có kế hoạch ứng dụng cụ thể, phù hợp với tình hình thực tế của doanh nghiệp. Kế hoạch này cần xác định rõ mục tiêu, lộ trình, và nguồn lực cần thiết:

Đầu tư phát triển hạ tầng công nghệ thông tin, ứng dụng công nghệ số vào sản xuất, kinh doanh.

Đổi mới mô hình kinh doanh, phát triển các sản phẩm, dịch vụ số.

Tăng cường hợp tác, liên kết với các doanh nghiệp khác, các tổ chức nghiên cứu và phát triển

Người dân cần nâng cao nhận thức và sử dụng các sản phẩm, dịch vụ số:

Tìm hiểu về chuyển đổi số, lợi ích của chuyển đổi số.

Sử dụng hiệu quả các sản phẩm, dịch vụ số.

Tham gia góp ý, phản hồi về các sản phẩm, dịch vụ số.

Các hình thức phối hợp

Chính phủ, doanh nghiệp và người dân có thể phối hợp với nhau thông qua các hình thức sau:

Xây dựng các quy định, chính sách, chương trình hỗ trợ chuyển đổi số.

Tổ chức các hội nghị, hội thảo, đào tạo, tập huấn về chuyển đổi số.

Hợp tác nghiên cứu và phát triển các sản phẩm, dịch vụ số.

Tuyên truyền, phổ biến kiến thức về chuyển đổi số.

Với sự phối hợp chặt chẽ giữa chính phủ, doanh nghiệp và người dân, Việt Nam sẽ sớm đạt được mục tiêu trở thành quốc gia chuyển đổi số thành công.

Kết bài

Chuyển đổi số là một quá trình quan trọng và cần thiết đối với sự phát triển của Việt Nam. Trong năm 2023, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, thể hiện qua các lĩnh vực như chính phủ số, kinh tế số, xã hội số, và các lĩnh vực khác. Tuy nhiên, ở Việt Nam vẫn còn gặp phải nhiều khó khăn và thách thức, như thiếu nguồn lực, thiếu kỹ năng, thay đổi văn hóa, và rủi ro an ninh mạng.

Để tiếp tục phát triển lĩnh vực này trong thời gian tới, cần có sự nỗ lực của Chính phủ, doanh nghiệp, và người dân. Chính phủ cần có các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, doanh nghiệp cần có kế hoạch cụ thể, và người dân cần nâng cao nhận thức và sử dụng các sản phẩm, dịch vụ số.

Tìm hiểu thêm ngay tại:

https://vnexpress.net/thoi-su/chuyen-doi-so-doi-moi-sang-tao
Chuyển đổi số – Thách thức mới trong kinh doanh của Toyota

Đừng để văn hóa doanh nghiệp trở thành “rào cản” số 1 trong quá trình chuyển đổi số!

 

Sinh viên Ngô Hương Trà

MSV: 21050338
Lớp: QH – 2021E QTKD CLC 5